با تبریک عید نوروز، سوالی از محضر اساتید داشتم

اینجانب از اعضای هیئت مدیره شرکت... [1] واردات بخش ژلاتین کشور هستم. سوالی در زمینه طهارت و نجاست ژلاتین داشتم.

به دفتر ... [2] مراجعه کردم و پاسخم را کلی دادند و به جواب نرسیدم، سپس آدرس این سایت را داده و فرمودند از اینجا سوال کنم.

ژلاتین های وارداتی ما که در انواع مختلف ژله ها و کپسول ها و دیگر مواد خوراکی کودکان و بزرگسالان استفاده می شود از ژلاتین خارج از کشور است که بسیاری از آنها از استخوان و غضروف خوک و یا حیواناتی که ذبح اسلامی نشده تهیه می شود و می دانیم نجس است.

تا این قسمت بحث و اختلافی نداریم و قطعی است.

ولی بحث اینجاست که از عده ای از اهل فن و متخصصین در این زمینه پرسیدیم و گفته اند استحاله می شود و نظر خود ما هم همین است و در نتیجه این محصول نجس ، پاک می شود. چون در رساله ها یکی از مطهرات استحاله آمده.

به این مساله توجه کنید. مساله 190 رساله امام خمینی:

اگر جنس چيز نجس، به طورى دگرگون شود كه به چيز پاكى تبديل شود، يعنى استحاله يابد، پاك مى‌شود. مثلًا چوب نجس بسوزد و به خاكستر تبديل شود يا سگ در نمك‌زار فرو رود و نمك شود.

جدیدا عده ای مخالفت کرده اند و می گویند ژلاتین های وارداتی نجس و حرام و گناه است. من دنبال حکم شرعی هستم که برایم بفرمایید این ها پاک هستند و به عنوان مدرک به این افراد نشان دهیم.

ضمن اینکه اگر بگویید نجس است، یعنی در صنعت کشور و چرخه اقتصاد توقف ایجاد می کنید و با وارد نکردن این محصول زندگی مردم مختل می شود و بسیاری از بیماران بخاطر نخوردن این کپسول ها حتی جان خود را از دست می دهند.

لطفا پاسخم را بدهید. از قبل متشکرم

 

نام مرجع تقلید:

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (حفظه الله تعالی)

 

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

به طور کلّی تبديل مواد حيوانی حلال گوشت يا حرام گوشت به ژلاتين، استحاله نيست. [3]

در نتیجه ژلاتین تهیه شده از اجزای حیوانات حرام گوشت حرامند و صرف تجویز پزشک موجب حلال شدن آن نمی گردد مگر اینکه علاج منحصر در استعمال آن است و عدم استعمال منجر به مرگ یا چیزی نزدیک  آن می شود که به مقدار رفع ضرورت جایز است. [4]

شایان ذکر است، مساله ای که به آن اشاره فرموده اید را ناقص آورده اید و ادامه مساله را بیان نکردید.

مساله کامل این است:

اگر جنس چيز نجس، به طورى دگرگون شود كه به چيز پاكى تبديل شود، يعنى استحاله يابد، پاك مى‌شود. مثلًا چوب نجس بسوزد و به خاكستر تبديل شود يا سگ در نمك‌زار فرو رود و نمك شود ولى اگر جنس آن تغيير نكند؛ مثل آن كه گندم نجس را آرد كنند تا نان بپزند، پاك نمى‌شود. [5]

حتی چنانچه اختلاف پیش بیاید و شما شك در وقوع استحاله‌ داشته باشید (که آیا در این ژلاتین ها استحاله صورت می گیرد یا خیر)، پاسختان در مسأله 192 توضیح المسائل مراجع آمده است که می فرمایند:

چيز نجسى كه معلوم نيست استحاله شده است يا نه، نجس است. [6]

نکته:

بنا به نقلی، شرکتی در شهر قزوین در حال تولید و فروش ژلاتین گاوی حلال می باشد. چقدر بهتر است بجای واردات از کشورهای بیگانه و اجنبی تولیدات داخلی خود را تقویت کنیم که این باعث تقویت اقتصادی کشور می شود. و بلکه واردات از کشورهای اجنبی باعث خلل در چرخه اقتصاد و صنعت کشور می شود.

لازم به ذکر است، خوردن غذا و خوراكی كه حاوی ماده ژلاتين است جايز است به شرطی كه احراز شود اين ماده از استخوان گاو و يا حيوان حلال گوشت ديگری گرفته شده است. و در مورد ژلاتین های مشکوک، اگر ژلاتين دارای قسم حلال و حرام باشد و انسان نداند از کدام قسم است، محکوم به حليت است. [7] 

برای اطلاع از فتاوای مراجع معظم تقلید در این زمینه اینجا را کلیک نمایید.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 [1] و [2] به صلاحدید گروه استفتائات و دستور استاد مکرم، نام شرکت و نام دفتر مرجع تقلید حذف شد.

[3] ولی اگر ژلاتين دارای قسم حلال و حرام باشد و انسان نداند از کدام قسم است، محکوم به حليت است.

[4] سایت استانها، بخش سوالات نمایندگی ها ، شماره استفتاء: 502993 / منتخب المسائل، ص102، م405 و 406 / پاسخ های آیت الله کریمی، ص165 و 166، س20274 و 21285 /   جزوه پرسش های متداول معظم له، احکام خوردنی ها و آشامیدنی ها / سایت لیدر، استفتائات جدید(بهمن ماه) / استفتاء خصوصی ار معظم له،  کد پیگیری: gUBOsn۹AbY و gUBOsn9AbY /

[5] توضیح المسائل مراجع، م190

[6] توضیح المسائل مراجع، م192

[7] منتخب المسائل، ص102، م405 و 406 / پاسخ های آیت الله کریمی، ص165 و 166، س20274 و 21285 / سایت لیدر، استفتائات جدید(بهمن ماه)