به نام خدا

سلام علیکم

از مطالعه استفتائات موجود در سایت به این نتیجه رسیدم که در رابطه با وامی که تحت عنوان جعاله از بانکها اخذ می شود حداقل سه اشکال وجود دارد :

1- در قرارداد جعاله بانکها معمولا در قسمت مورد جعل چیزی نوشته نمی شود و به صورت جای خالی باقی می ماند و صرفا قرارداد مذکور امضا می شود.

2 - زیادی جعل قرارداد اول نسبت به قرارداد دوم با توجه به اینکه بانك، متقاضی تسهیلات را وكیل تبرعّی و مجانی خویش قرار داده تا وی از طرف بانك انعقاد جعاله ثانویه را با عامل عهده دار شود.

3- شرط دیرکرد

راه حلهایی که برای تخلص از ربا در سایت آمده یا مختص به بانکهای دولتی یا مشترک است (مانند اجازه عام حضرت آیت الله سیستانی به مومنین) و یا نیازمند تغییر قرارداد و رویه بانکها است که تاکنون محقق نشده است.

با توجه به موارد بالا آیا راه شرعی برای دریافت وام جعاله از بانکهای خصوصی با مشخصات فوق الذکر وجود دارد یا خیر؟

نام مرجع تقلید:

آیت الله العظمی وحید خراسانی (حفظه الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

جعاله یکی از تسهیلات بانکی است و وام و قرض نیست، لذا در کثیری از موارد، حکم آن با وام و قرض فرق دارد.

برای اطلاع از احکام تفصیلی تسهیلات جعاله مطابق با فتوای معظم له و مراجع معظم تقلید، اینجا را کلیک نمایید.

اما درمورد دیرکرد، راه حل آیت الله سیستانی (اذن عام برای تصرف در اموال مجهول المالک) را آیت الله وحید خراسانی صحیح و کافی نمی دانند و مقلدین ایشان نمی توانند از این راه حل استفاده نمایند.

برای اصلاح دیر کرد به فتوای آیت الله وحید خراسانی، می توانید از راه حل شرعی "عقد محاباتی به شرط تاخیر در پرداخت دین" استفاده نمایید.

شایان ذکر است، راه حل مذکور (عقد محاباتی به شرط تاخیر در پرداخت دین) را آیت الله سیستانی بنابر احتیاط واجب کافی نمی دانند و حکم ربا دارد. [1]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] احکام بانک ها و مؤسسات مالی اعتباری و صندوق های قرض الحسنه، راه کار چهارم فرار از ربا، ص49 –  استفتاء خصوصی از آیت الله سیستانی –  استفتائات آیت الله سیستانی، ج1، ص254، س354 – همان، ص261، راه حل اصلاح برای دریافت وام یا تسهیلات از بخش دولتی یا مشترک – احکام مکاسب آیت الله وحید خراسانی، ص197، مورد 7 – همان، ص199، مورد 10