باسلام لطفا حکم صور مختلف خواندن نماز درمنزل کسی که یااهل خمس نیست ویا کسی که دراین مسئله اهل غفلت است ویا به باور خودش به او خمس تعلق نمیگیرد و... رابیان فرمایید.اجرکم عندالله

نام مرجع تقلید:

آیت الله العظمی سیستانی (حفظه الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

به طور کلّی رفتن به منزل كسانی كه خمس مالشان را نمی­دهند و استفاده از اموال آنان (با اجازه و رضایت آنان) در حالی که انسان می­داند با اموالی كه خمس آن را نداده­اند از مهمان پذيرايی می‌كنند، برای شیعه دوازده امامی جايز است و در کلّیه موارد مذکور، گناه آن بر عهده كسی است كه خمس مالش را نداده است. [1]

همچنین كسی كه‌ مالی از ‌ديگری بدست‌ آورد‌ و شك نمايد که به آن مال خمس‌ تعلّق می­گرفته يا نه، می‏تواند در آن مال تصرّف نمايد، بلكه اگر يقين هم داشته باشد كه به آن مال خمس تعلّق گرفته و صاحب مال، خمس آن را نداده، چنانچه گيرنده، شیعه اثنا ‌عشری (دوازده امامی) باشد، می‏تواند در آن تصرّف نمايد.

شایان ذکر است؛ اگر مالی که به آن خمس تعلّق گرفته است، از كافر يا كسی كه به پرداخت خمس عقيده ندارد، يا از فردی که عقيده به خمس دارد ولی خمس نمی‏دهد، در اختیار شيعه دوازده امامی قرار گیرد، واجب نيست خمس آن را بپردازد [2] و به طور كلّی آنچه از اموال كسانی كه خمس نمی­دهند[3]، از طریق معامله يا به طور مجانی يا به واسطه اداء دين و  سایر طُرُق مشروع، به ملك شیعه اثنا عشری منتقل می­شود، برای او مباح و حلال است هر چند یقین داشته باشد که خمس به این اموال تعلّق گرفته است و مالک آن، خمس آن اموال را نپرداخته است. [4]

شایان ذکر است که حكم مالی كه خمس آن داده نشده و به ارث می­رسد، تفصیلی دارد که در صورت نیاز، مجدد سوال نمایید. 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] شایان ذکر است اگر فردی که خمس مالش را نمی­دهد، حکم شرعی را نمی­داند، در صورت جمع بودن شرایط ارشاد جاهل، شخص موظّف است او را ارشاد نماید و اگر با وجود دانستن حکم شرعی، عمداً خمس نمی­دهد، در صورت جمع بودن شرايط امر به معروف و نهی از منكر، باید او را از این منکر، نهی نمايد.

[2] لکن اگر به عنوان مثال، آن شیء به شیعه دوازده امامی هدیه داده شده باشد یا آن را با درآمد اثنای سال خویش خریداری کرده باشد، شیء مذکور جزء درآمد همان سال وی (شیعه دوازده امامی) محسوب می­شود که چنانچه تا انتهای سال خمسی باقی بماند و صرف در مؤونه نشود، مشمول خمس می­گردد و وی باید خمس آن را بپردازد.  

[3] شایان ذکر است در این حکم فرقی نیست که ندادن خمس از روی عمد و عصیان  بوده یا از روی غفلت یا به سبب اینکه معتقد بوده فلان شیء خمس ندارد  هر چند این اعتقاد ناشی از جهل به حکم باشد.

[4] منهاج الصالحین، ج1، کتاب الخمس، المبحث الاول، فیما یجب فیه الخمس، ص381، م1258 –  توضیح المسائل جامع، ج1، ص681، م2374 –  مسائل خمس و زکات، ص78 و 79، م111 و 112