سؤال:

1) کوبیدن بر قابلمه چگونه باشد حرام است؟

2) مناسب مجالس لهو باشد یعنی چه؟

 

نام مرجع تقلید:

همه مراجع

 

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

امام راحل، مقام معظم رهبری، آیات عظام: اراکی، گلپایگانی:

جایز نیست برای مردان در مجالس عروسی مردانه یا مثل آن نواختن موسیقی مطرب (مناسب مجالس لهو ولعب) هرچند نواختن با وسایلی غیر آلات موسیقی مثل قابلمه، سطل و... باشد. ^[1]

امام راحل، آیات عظام: اراکی، بهجت، تبریزی، فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی:

موسیقی زدن اگر به واسطه وسایلی غیر از آلات لهو و لعب باشد، مانند تشت و قابلمه و سطل و... اشکالی ندارد مشروط به آنکه به نحو مطرب نباشد و نامحرم صدای آنان را نشنود. ^[2]

مقام معظم رهبری:

موسیقی زدن برای زنان در مجالس عروسی زنانه با وسایل غیر آلات لهو و لعب مثل طشت، قابلمه، سطل ، ... موکول است به کیفیت استعمالش؛ پس اگر به نحو متعارف در مجالس عروسی قومی و ملی باشد و لهو هم نباشد و مفسده ای هم بر آن مترتب نشود، اشکال ندارد. ^[3]

آیت الله اراکی:

زدن به تشت اگر از روی شدت فرح باشد، و بدون غرض عقلایی، بعید نیست حرمت آن^[4] . ^[5]

آیت الله گلپایگانی:

به طور کلی موسیقی زدن برای زنان در مجالس عروسی زنانه با آلات لهو ولعب حرام است و با غیر آن مثل طشت و قابلمه، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. ^[6]

 

آیت الله خویی:

نواختن و زدن به آلات لهو جایز نیست مثل دایره و تیمپو. همچنین زدن به آلات غیر لهو مثل سینی یا قابلمه به نحو آنچه در مجالس لهو زده میشود جایز نیست. ^[7]

آیت الله تبریزی:

زدن به آلات لهو مثل دایره و تیمپو جایز نیست و اما زدن به غیر آلات لهو مثل سینی یا قابلمه داخل در مطلق لهو است نه لهو حرام. ^[8]

آیت الله سیستانی:

اگر كیفیت زدن به این وسایل به نحو معمولی باشد، فی حدّ نفسه جایز است ولی اگر كیفیت زدن به نحو خاصی (ریتم دار) كه مناسب مجالس غنا و موسیقی حرام است باشد، اشكال دارد و احتیاط واجب، در ترك آن است. ^[9]

 

جواب 2)

مقام معظم رهبری:

هر نوع خوانندگى و نوازندگى كه انسان را از خداوند متعال و معنويات و فضائل اخلاقى دور نموده و به سمت بى‌بندوبارى، بيهودگى و گناه و شهوترانى سوق دهد لهوى مضل عن سبيل الله بوده و حرام مى‌باشد. ^[10]

آیت الله سیستانی:

منظور از مجلس لهو، مجلسی است که برای هوسرانی و خوشگذرانی تشکیل شده است هرچند خوشگذرانی آن با ارتکاب امور حرام مثل شرب خمر، اختلاط نامشروع زن و مرد، همراه نباشد. بنابراین نواختن و گوش دادن به موسیقی مناسب با این نوع مجالس، حرام است هر چند در مجلس عادی نواخته شده یا به صورت فردی گوش داده شود. ^[11]

آیت الله مکارم شیرازی:

منظور مجالسي است كه براي عياشي و هوسراني و بي‌بندوباري تشكيل شده است و به تعبير ديگر به مجالسي گفته مي‌شود كه در نظر عرف متشرّعه و متديّن مجلس گناه محسوب شود. موسيقي‌هاي منـاسب آن حـرام است هـر چند در مجلس عادي نواخته شود يا به صورت فردي باشد. ^[12]

 

آیت الله بهجت:

مجالس لهو و لعب، مجالسی است که مناسبت با مجالس اهل فسق و گناه دارد.

لذا مقصود از مجالس لهو و لعب آن نیست که در آن شراب ، رقص و ... باشد بلکه منظور مجالس شأني است یعنی آهنگ موسیقی به گونه ای باشد که در مجالس گناه می گذارند. ^[13]

آيت الله تبریزی:

لهو به معنای خوشگذرانی و هر کاری است که انسان را از یاد خداوند متعال غافل نماید و مطلق لهو حرمت ندارد بلکه موسیقی لهوی و گوش دادن به آن حرام است و لعب به معنای بازی و سرگرمی است. ^[14]

 

برای اطلاع از فتاوای مراجع معظم تقلید پیرامون "معنا و تعریف و حکم شرعی غناء"  اینجا را کلیک نمایید

 

2 روایت در باب لهو:

در روایتی نقل شده که أمير المؤمنين (علیه السلام)‌ فرمودند:

لهو (سرگرمي غفلت زا ) باعث سستي إراده آدمي می­شود. ^[15]

و در روایت دیگری نقل شده که امام جعفر صادق (علیه السلام)‌  فرمودند:

مجلس غناء و خوانندگي لهو و باطل ، مجلسي است كه خدا به أهل آن نمي نگرد. ^[16]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] علاقات المرأة مع الرجل، م 273 –احکام روابط زن و مرد، م 252 – نشریه مذهبی پیام دین با عنوان مجالس عروسی، ص 9

[2] احکام روابط زن و مرد، ص 232، م 307

[3] علاقات المرأة مع الرجل، م  315 و 317 – نشریه مذهبی پیام دین با عنوان مجالس عروسی، ص 11

[4] یعنی بنابر فتوا حرام است

[5] مجموعه استفتائات، ص 259 – نشریه مذهبی پیام دین با عنوان مجالس عروسی، ص 10

[6] حکام روابط زن و مرد، م 287 – نشریه مذهبی پیام دین با عنوان مجالس عروسی، ص 10

[7] استفتائات خصوصی، ص 111

[8] صراط النجاة، ج2، س 923

[9] استفتائات فارسی آیت الله سیستانی، ج 1، ص 142، س 197 –  استفتاء کتبی از مراجع معظم تقلید –  استفتاء خصوصی توسط حاج مهدی آقای مروارید

[10] منتخب المسائل، م 456

[11] توضیح المسائل جامع، ج 1، ص 629، م  2229

[12] استفتائات  جديد، ج 2، س 704

[13] استفتائات آيت الله بهجت، ج 4، س 6311 و 6312

[14] استفتائات جدید، ج2، س952

[15] غررالحكم  حدیث 2165

[16] كافي ج 6 ص 444