سؤال:

 با سلام خدمت استاد راجی

مبلغی در حساب بانک مسکن پس انداز شده است تا پس از یکسال وام مسکن دریافت شود. در هنگام دریافت وام نیز مبلغی که در حساب پس انداز شده است به همراه وام به متقاضی داده می شود. طبق فرمایشات حضرت استاد راجی این مورد از موارد "قرض به شرط خدمت سابق" است. نظر حضرت آیت الله وحید خراسانی در رابطه با "قرض به شرط خدمت سابق" چیست؟

نام مرجع تقلید:

آیت الله العظمی وحید خراسانی (حفظه الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

در فرض سوال که انسداد حساب ندارد، چنانچه بدون اینکه خود را طلبکار بدانید، پول را بگذارید؛ (اگر وام را دادند، دادند و اگر ندادند، ندادند.) و شرطی نکنید. [1] (قرض به شرط قرض نباشد)، اشکالی ندارد و قرض به شرط خدمت سابق فی نفسه ربا محسوب نمی شود؛ زیرا وعده قرض دادن توسّط بانك (نه خودِ قرض) مبنیّ و مشروط بر خدمت سابق و افتتاح حساب پس انداز توسّط متقاضی وام نزد بانك است و حرمت چنین وعده­ای ثابت نیست، و هنگامی كه نوبت وام فرد فرا رسیده و بانك به فردی كه پولش چند ماه قرض الحسنه در بانك مانده قرض می­دهد، قرض بانك خالی از شرط است. و وام مذکور (یا هر وام دیگری) ، چنانچه زیاده و بهره هم داشته باشد، می توانید از راه حل "بیع محاباتی به شرط قرض" استفاده نمایید که به فتوای معظم له، راه شرعی آن است. [2]

شایان ذکر است، وام مذکور، چنانچه شرط دیرکرد و خسارت تاخیر تادیه (وجه التزام) داشته باشد، این هم ربا و حرام می باشد. [3] (البته راه حل آن هم در کانال تلگرام، احکام 73 و احکام 74 و هم در سایت موجود است.)

توجه نمایید:

در کانال تلگرام سایت، مباحث بانک داری و راه های تخلص از ربا و راه کار های شرعی آن مثل بحث قرض به شرط خدمت سابق و انسداد حساب و... همراه با اختلافات وجود دارد. (در کانال، احکام 75)

لینک کانال در صفحه اصلی همین سایت موجود است، روی عکس تلگرام می توانید کلیک نمایید.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] فرقی بین شرط صراحتی یا ارتکازی یا مُضمر و ضمنی یا بنایی نیست، و هر کدام که باشد حرام است.

[2] منهاج الصالحین، ج1، مستحدثات المسائل، المصارف و البنوک، ص459 و 460،  با استفاده از م 1 تا 5 – احکام مکاسب آیت الله وحید خراسانی، ص199، مورد 10 – توضیح المسائل آیت الله وحید خراسانی، ص746، م2849 – جزوه دریافتی از دفتر آیت الله وحید خراسانی، ص97، س398 – موسوعه فقهی تحقیقات و استفتائات واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء(سلام الله علیها)، مجموع احکام9، قسمت معاملات و امور بانکی، ص48 – احکام بانک ها و مؤسسات مالی اعتباری و صندوق های قرض الحسنة، ص8 و 9 – استفتاء خصوصی از معظم له

[3] جزوه ی دریافتی از دفتر آیت الله وحید خراسانی، ص97، س400 – احکام مکاسب آیت الله وحید خراسانی، ص197، مورد هفتم – موسوعه فقهی تحقیقات و استفتائات واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء(سلام الله علیها)، مجموع احکام9، قسمت معاملات و امور بانکی، ص50