احکام مربوط به "نرم افزارها"
- نوشته شده توسط جمعی از طلاب
- دسته: احکام نرم افزارها
- بازدید: 6549
احکام مربوط به
"نرم افـــزارهـــا"
سؤال:
آیا تولید نرم افزار حق شرعی برای تولید کننده آن ایجاد می کند؟
آیات عظام امام ، سیستانی:
خیر مگر این حقوق در قانون کشور ثابت باشد و از طرف فقیه جامع الشرائط ، این قانون امضاء شده باشد که رعایت آن لازم است. همچنین اگر در ضمن معامله و فروش شرط عدم تکثیر و مانند آن شده که خریدار باید به این شرط وفاء نماید.
مقام معظم رهبری:
احتیاط واجب اینست که در نسخه برداری و تکثیر نوارهای کامپیوتری که در داخل تولید شده است ، حقوق صاحبانشان از طریق کسب اجازه از آنان رعایت شود و در مورد محصولات خارجی ، تابع قرارداد است.
آیت الله وحید :
بنابراحتیاط واجب حق شرعی می آورد.
آیات عظام بهجت ، فاضل ، نوری:
بلی حق شرعی می آورد.
آیت الله صافی :
بلی می تواند در ضمن معامله شرط عدم کپی یا رایت یا شکستن قفل نماید.
آیت الله مکارم :
کسی که برنامه را می سازد بدون رضایت او نمی توان از آن کپی کرد مگر اینکه از کفار حربی[1] باشد. و فرقی نمی کند برای استفاده شخصی باشد یا کپی برداری را منبع کسب خود قرار دهد.
سؤال:
اگر در ضمن فروش نرم افزار یا عاریه دادن یا کرایه دادن آن فرد عدم تکثیر و کپی را شرط کند یا عقد را مبتنی بر آن قراردهد حکم تکثیر آن بدون اجازه چیست؟
آیات عظام سیستانی ، صافی :
تکلیفاً جایز نیست.
سؤال:
حکم رایت CDهایی که قفل ندارند امّا هنگام نصب در رایانه اعلام می شود که کپی و تکثیر از آن جایز نیست و فروشنده هم ضمن معامله شرط عدم تکثیر نکرده چیست؟
آیات عظام رهبری ، سیستانی:
ملاک در این گونه امور ، قانون و مقررات مربوطه می باشد و باید طبق آن عمل شود.
آیت الله فاضل:
جایز نیست.
سؤال:
کپی گرفتن از CD های مداحی ، سخنرانی و ... بدون انگیزه اقتصادی و فروش آنها یا ضبط CD های امانتی روی حافظه کامپیوتر چه حکمی دارد؟
مقام معظم رهبری:
ملاک در این گونه امور ضوابط و مقررات قانونی می باشد.
آیت الله بهجت:
اگر عدم تکثیر یا کپی کردن شرط شده یا قفل زده اند جایز نیست.
آیت الله مکارم:
این کار بدون رضایت صاحبان اصلی آن جایز نیست مگر اینکه از کفار حربی باشند.
سؤال:
حکم رایت CD هایی که قفل ندارند و هنگام نصب هم نشانه ای بر جواز تکثیر دیده نمی شود و فروشنده هم شرطی نکرده ولی انسان نسبت به رضایت مالک اصلی شک دارد چیست؟
آیات عظام فاضل ، تبریزی ، صافی:
مانعی ندارد.
آیات عظام رهبری ، سیستانی:
ملاک در این گونه امور ، قانون و مقررات مربوطه می باشد و باید طبق آن عمل شود.
سؤال:
شکستن قفل نرم افزارهای داخلی و خارجی چه حکمی دارد؟
مقام معظم رهبری:
ملاک در این گونه امور قانون و مقررات مربوطه می باشد و باید بر طبق آن عمل شود.
آیت الله فاضل:
جایز نیست و موجب ضمان است.
آیت الله مکارم:
اینکار جز با رضایت تولیدکنندگان اصلی آن جایز نیست مگر در صورتی که از کافر حربی باشد که در این صورت اشکال ندارد.
آیت الله صافی:
در صورتیکه در معامله شرط عدم شکستن شده باشد جایز نیست.
سؤال:
اگر از راه کپی یا تکثیر نرم افزار و CD خسارتی به تولیدکننده آن وارد آید آیا موجب ضمان شرعی است؟
مقام معظم رهبری:
ملاک در این گونه امور ، قانون و مقررات مربوطه می باشد و باید طبق آن عمل شود.
آیت الله سیستانی:
موجب ضمان نمی شود ولی اگر قانون جریمه ای برای این کار تعیین نماید ، پرداخت آن لازم می شود.
آیت الله صافی:
اگر در عقد فروش ، شرط عدم کپی شده باشد خریدار مأخوذ به خیار تخلف شرط از جانب فروشنده است.
سؤال:
حکم نرم افزارهایی که قبلاً توسط فرد یا افراد دیگری قفل آنها شکسته شده و در بازار به صورت معمول رایت و توزیع می شود در صور مختلف زیر چیست؟
الف. حکم رایت و کپی
ب. حکم دریافت اجرت در مقابل رایت
ج. حکم خرید و فروش آن
د. حکم هدیه دادن
هـ . حکم استفاده به صورت امانت و عاریه
آیات عظام رهبری ، سیستانی:
ملاک در این گونه امور ، قانون و مقررات مربوطه می باشد و باید طبق آن عمل شود.
آیت الله نوری همدانی :
جایز نیست.
آیت الله صافی :
جمیع صُوَر مذکوره مانعی ندارد.
آیت الله مکارم :
خرید و فروش یا کپی و رایتCD و نرم افزارهای قفل شکسته جایز نیست مگر اینکه صاحبان اصلی آن از کفار حربی باشند یا رضایت صاحبان اصلی آن جلب گردد.
سؤال:
حکم نصب و استفاده از Windows Microsoft که از شرکت های غیر مسلمان است بدون رضایت صاحبان آن چیست؟
آیات عظام رهبری ، سیستانی:
ملاک در این گونه امور ، قانون و مقررات مربوطه می باشد و باید طبق آن عمل شود.
آیت الله فاضل:
حکم سایر برنامه ها را دارد و کپی از آن جایز نیست ولی استفاده از آن مانعی ندارد.
آیت الله مکارم:
این کار جز با رضایت تولیدکنندگان اصلی آن جایز نیست مگر درصورتی که کفّار حربی باشند که در این صورت اشکالی ندارد.
آیت الله صافی:
اشکال ندارد.
در صورت اطلاع از "احکام مربوط به حق تألیف و چاپ و نشر" اینجا را کلیک نمایید.
در صورت مشاهده فیلم پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد با استاد، در موضوعات " احکام مربوط به حق تألیف و چاپ و نشر و نرم افزارها" و ملحقات این مسائل، اینجا را کلیک نمایید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] کفار حربی کسانی هستند که در حال جنگ با مسلمین هستند مانند آمریکا ، اسرائیل ، انگلستان و مانندآانها .