سؤال:

 سلام علیکم ضمن تشکر وخداقوتی به شماعزیزان دست اندرکاروآرزوی سلامتی توفیقات بیش ازپیش برای شما.

خمس بیمه عمر راچگونه حساب کنم؟

آیا فقط اصل وجه پرداخت شده به شرکت بیمه شامل خمس است یااصل به اضافه ی سودی که شرکت بیمه درقبال وجه پرداختی مدنظر دارد نیز شامل خمس است باتوجه به اینکه قراردادبیست ساله ویا بیشتر میباشد....

جزاک الله خیرا

نام مرجع تقلید:

آیت الله العظمی سیستانی (حفظه الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

هم اکنون حداقل دو نوع بیمه وجود دارد:

نوع اول، بیمه­های تملیکی است یعنی فرد بیمه شده مبالغی از حقوق خود یا درآمد دیگری را به شرکت بیمه در قالب عقد بیمه تملیک می­نماید و آن را از ملکیّت خویش خارج می­کند به شرط آنکه شرکت بیمه ملتزم به رعایت تعهّداتی گردد.

و نوع دوم، بيمه­های سرمایه گذاری است که فرد بیمه شده مبالغی از حقوق خود یا درآمد دیگری را به شرکت بیمه به عنوان سرمایه گذاری می­دهد و شرکت بیمه را وکیل می نماید تا سرمایه مذکور را مطابق عقود اسلامی مثل مضاربه، مشارکت و غیر آن در فعالیت های اقتصادی مشروع به کار گیرد و شركت بيمه هم در قبال اين سرمايه گذاری، پرداخت سود و خدمات بيمه­ای را متعهّد می­شود.

حال با توجه به توضیح فوق الذکر؛ در رابطه با بیمه­های نوع اول که فرد پول را به تملیک شرکت بیمه در می­آورد، چنانچه این نوع بیمه شدن متناسب با شأن فرد باشد، مبالغ پرداختی از درآمد بین سال خمس ندارد. همچنین وجوه دریافتی از چنین بیمه­هایی نیز جزء درآمد سال وصول محسوب شده که در صورت باقی ماندن تا انتهای سال و عدم صرف در مؤونه، مشمول خمس خواهد شد.

و امّا در رابطه با بيمه ­های نوع دوّم كه فرد پول را به وجه تمليك به شركت بيمه نمی­دهد بلكه به عنوان سرمايه گذاری پرداخت می­کند، مبالغ و اقساط پرداختی به شرکت بیمه از ملک فرد سرمایه گذار خارج نمی­شود بلکه ذخیره­ای است که با آن تجارت یا فعالیّت اقتصادی دیگر صورت می­گیرد،  لذا سرمایه گذاری مذکور و سود حاصله از آن در انتهای سال خمسی اجمالاً مشمول خمس خواهد بود که تفصیل احکام آن در منهاج الصالحین و توضیح المسائل جامع بیان شده است. و الله العالم. [1]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] مسائل خمس و زکات، ص 130، س 29 –  استفتائات، ج1 ، ص 87، س 117 –  استفتاء خصوصی کتبی و شفاهی از معظم له