سؤال:

باعرض سلام

آموزش صحیح غسل ترتیبی

باتشکر

نام مرجع تقلید:

آیت الله العظمی سیستانی (حفظه الله تعالی)

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

در غسل ترتیبی انسان باید به نیّت غسل، بنابر احتیاط لازم، اوّل تمام سر و گردن و بعد بدن را بشوید و احتياط مستحب آن است كه اوّل طرف راست، بعد طرف چپ بدن را بشوید. 

همچنین غسل ترتیبی را می‌توان با فرو رفتن در آب هم انجام داد، بنابراین اگر فرد دو بار در آب فرو رود؛ یک بار به نیّت سر و گردن، بار دوم به نیّت بدن، غسل او صحیح است هرچند احتیاط مستحب است سه بار در آب فرو رود؛ یک بار به نیّت سر و گردن، بار دوم به نیّت طرف راست و بار سوم به نیّت طرف چپ.

و اما چنانچه فردی تمام یا قسمتی از بدنش قبل از اینکه آن قسمت را به نیّت غسل ترتیبی بشوید زیر آب باشد و بخواهد با حرکت دادن یا بدون حرکت دادن آن در زیر آب نیّت غسل کند، بنابر احتیاط واجب غسلش صحیح محسوب نمی‌شود. بنابر این اگر داخل حوض یا استخر آب است و می‌خواهد غسل ترتیبی نماید، احتیاط واجب آن است كه از آب بیرون آید یا حداقل محلّی را كه می‌خواهد غسل دهد از داخل آب بیرون آورد و بعد به قصد غسل ترتیبی داخل آب نماید.

 همچنین اگر سر یا بدن زیر دوش است و آب بر آن جریان دارد بنابر احتیاط لازم، محلّی را كه می‌خواهد غسل دهد از دوش كنار ببرد و بعد به قصد غسل زیر دوش قرار دهد و كسی كه این مسأله را نمی‌دانسته و در غسل‌های گذشته آن را مراعات نمی‌كرده، ازآنجا که حکم بنابر احتیاط واجب است، مانند سایر موارد احتیاط واجب، می‌تواند به مجتهد دیگری که از سایر مجتهدین اعلم است، رجوع کند و اگر وی رعایت این نکته را لازم نمی‌دانست، در این مسأله از او تقلید نماید تا غسل‌هایی که بدون رعايت اين نكته انجام داده و از این به بعد به اين گونه، انجام می‌دهد، بدون اشکال باشد.

شایان ذکر است؛ غسل جنابت و سایر غسل‌ها چه واجب و چه مستحب به جز غسل میت را به دو صورت می‌توان انجام داد: ترتیبی و ارتماسی؛ و غسل ترتیبی در صورتی كه ترتیب بین راست و چپ بدن در آن مراعات گردد، بهتر از غسل ارتماسی است. امّا در مورد غسل میّت، احتیاط واجب آن است كه تا غسل ترتیبی ممكن است، میّت را غسل ارتماسی ندهند. [1]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] العروة الوثقی، ج1، فصل فی کیفیّة الغسل و احکامه، ص339 تا 342، قبل از م1 / منهاج الصالحین، ج1، کتاب الطهارة، الفصل الرابع: واجبات غسل الجنابة، ص59 و 60، أولاهما، قبل از م184 / توضیح المسائل جامع، ج1، ص145 و 146،  م 429 تا 432 / استفتاء خصوصی مکتوب از معظم له