گذاشتن بینی بر روی زمین در موقع سجده - بیان مستحبات و مکروهات سجود [واجبات نماز]
- نوشته شده توسط جمعی از طلاب
- دسته: آخرین پرسش و پاسخ
- بازدید: 17840
- چاپ
سؤال:
آیا درست است که مستحب موکد است که باید بینی هم علاوه بر پیشانی بر روی مهر باشد ؟
نام مرجع تقلید:
آیت الله العظمی سیستانی (حفظه الله تعالی)
پاسخ:
با عرض سلام و ادب؛
در سجده چند مورد مستحب و چند مورد مکروه شمرده شده است:
مستحبات:
1. كسی كه ایستاده نماز میخواند بعد از آنكه سر از ركوع برداشت و كاملاً ایستاد و همچنین، كسی كه نشسته نماز میخواند بعد از آنكه كاملاً نشست، برای رفتن به سجده، تكبیر بگوید.
2. موقعی كه میخواهد به سجده برود، مرد، اول دستها را و زن، اول زانوها را به زمین بگذارد.
3. بینی را بر مهر یا چیزی كه سجده بر آن صحیح است بگذارد.
4. در حال سجده، انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد طوری كه سر آنها رو به قبله باشد.
5. ذكر سجده را تكرار نماید.
6. ذکر سجده را به عدد فرد، مثل سه یا پنج یا هفت مرتبه، ختم کند.
7. در سجده دعا كند و از خداوند متعال حاجت بخواهد و این دعا را بخواند: «یا خَیرَ المَسْؤُوْلینَ وَیا خَیرَ الْمُعْطینَ، ارْزُقْنیٖ وَارْزُقْ عیٖالی مِنْ فَضْلِك، فَاِنَّكَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظیمِ» یعنی «ای بهترین كسی كه از او درخواست میكنند و ای بهترین عطا كنندگان، از فضل خودت به من و خانواده من روزی بده، پس به درستی كه تو دارای فضل بزرگی هستی».
8. سجده را طولانی كند و تسبیح و ذكر را زیاد بگوید.
9. بعد از سجده، بر ران چپ بنشیند و روی پای راست را بر كف پای چپ بگذارد كه این نوع نشستن را تَورُّک مینامند.
10. بعد از هر سجده، وقتی نشست و بدنش آرام گرفت تكبیر بگوید.
11. بعد از سجده اول، بدنش كه آرام گرفت «اَسْتَغْفِرُ اللهََ رَبِّی وَأَتُوْبُ اِلَیهِ» بگوید.
12. در موقع نشستن، دستها را روی رانها بگذارد.
13. برای رفتن به سجده دوم، در حال آرامی بدن «اللهُ أَكْبَر» بگوید.
14. در سجدهها صلوات بفرستد.
15. مردان آرنجها و شكم را به زمین نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگاه دارند و زنان آرنجها و شكم را بر زمین بگذارند و اعضای بدن را به یكدیگر بچسبانند.
16. در موقع بلند شدن برای قیام رکعت بعد، دستها را بعد از زانوها از زمین بردارد.
17. در هنگام برخاستن برای قیام رکعت بعد، بگوید: بِحَوْلِ اللهِ وَقُوَّتِهِ أَقُوْمُ وَأَقْعُدُ یا بگوید: بِحَوْلِ اللهِ وَقُوَّتِهِ أَقُوْمُ وَأَقْعُدُ وَأَرْکَعُ وَأَسْجُدُ.
مکروهات:
قرآن خواندن در سجده و فوت کردن جای سجده برای برطرف کردن گرد و غبار، مکروه شمرده شده است. البته اگر در اثر فوت كردن، دو حرف از دهان عمداً بیرون آید، بنابر احتیاط لازم، نماز باطل است. مکروهات دیگر در کتابهای مفصلتر آمده است. [1]
شایان ذکر است؛ از آنجایی که بسیاری از مستحبّاتی كه در رساله های فارسی و عربی و... ذكر شده، مستحب بودن آنها بر پایه قاعدهای به نام «تسامح در ادلّه سُنَن» میباشد و چون این قاعده در نزد ما ثابت نشده بنابراین در صورتی که مکلّف بخواهد آنها را انجام دهد، لازم است رجاءً و به امید آنكه مطلوب باشد، بجا آورد و حكم در بسیاری از مكروهات نیز چنین است و آنها را رجاءً و به امید آنكه مطلوب باشد ترک نماید. [2]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] توضیح المسائل جامع، ج1، ص 373 و 374 ، م 1289 – منهاج الصالحین، ج1، ص 207، م 653
[2] توضیح المسائل جامع، ج1 ، ص 49، م 19 – منهاج الصالحين، ج1، ص 19، م 32