سؤال:

سلام علیکم

حقیر فرزند کسی هستم که راجع به امولش خیلی مشکوک هستم

قضیه ازاین قرار است که تقریبا 25سال قبل برای برادرم جهت خواستگاری به منزل دخترخانمی می روند بعد از موافقت اولیه قرار به نوشتن قباله(مهریه) دختر خانم می رسد بعد قرار می کنند که از منزل مسکونی فعلی پدرم یک اطاق و از آب قنات روستا نیم ساعت و از سه قنات دیگر،از هر قناتی دوساعت با زمینهای زراعی مربوطه ومقداری ظروف مسی و... بعنوان مهریه ذکر و روی کاغذ بعنوان قرار خط می نویسند و در همان شب ذکر می کنند که قیمت این املاک و ظروف و...کلا 300 هزار تومان است که در صورت درخواست عروس خانم ،می توان پول آن به عروس خانم پرداخت شود . فردا صبح که جهت خواندن خطبه عقد به شهر مراجعه می کنند؛ در محضر رسمی ، وقتی کاغذ دیشب رو جهت ثبت به محضر دار می دهند، محضر دار از نوشتن املاک و...بصورت مشخص شده خوداری می کند وگوشزد می کند که فقط مهریه ی قابل ثبت ، قیمت آن به ریال می باشد و از نوشتن املاک فوق در دفترچه عقد خوداری می کند و به طرف عروس و داماد رسما اعلام می کند و اینها با علم وآگاهی به این مطلب، دفترچه ازدواج را امضا می کنند و پرداخت همین مبلغ را هم بعهده و ضمّه داماد یعنی برادرم می گذارد.این تمام می شود تا الان که همسر برادرم از پدرم درخواست مهریه اش را نموده است و این املاکی که درآن شب قرار گذاشته اند را مطالبه میکند ولی پدرم مستند به اینکه چون درمحضرعقد، همه ی آن اموال واملاک تبدیل به پول شده و به عهده داماد گذاشته شده است.کلاً آن قرار خط را قبول ندارد ومی گوید شما حقّی به گردن من ندارید پدرم می گوید شما فردای آن روز همه این املاک را به پول تبدیل نمودید واگر فقط همین کاغذ مد نظرتان بود باید به همین اکتفا می نمودیدوچرا من هزینه محضر بدهم.فلذا ادعای ایشان را قبول ندارد و چیزی را به آنها واگذار نمی کند. از طرفی هم بعضی از املاکی که آن شب به عنوان مهریه برای همسر برادرم ذکر کرده اند از اموال خود پدرم نبوده بلکه از اموال مخصوص مادرمان بوده که تا الان هم مادرمان می گوید بدون اجازه من این کار را کرده اید ومن راضی نیستم .

الان با توجه به سن پدرم ایشان اموال خود را بین فرزندان تقسیم نموده است وبه هریک از فرزندان بخشی از اموال واملاک خود را بخشیده است .همسر برادرم اعلام میکند اول حق مرا بدهید بعد اموال را تقسیم کنید پدرم به این ادعا اعتنایی نمی کند وایشان هم می گوید من راضی نیستم واموال واملاک دست همه شماغصبی هست وحتی نمازی که دراطلاقهای منزل مسکونی ایشان می خوانید چون من حق دارم،راضی نیستم وغصبی می باشد .می خواستم وظیفه شرعی خودم ،راجع به تصرف دراموال واملاکی که پدرم واگذار به من کرده را با توجه با مسائلی که بیان کردم بدانم .آیا املاک من غصبی است یاخیر ؟چه کارباید انجام بدهم راهنمایی بفرمایید.

ممنون معصومه روشناس

نام مرجع تقلید:

آیت الله بهجت

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

از جزئیات قضیه اطلاعی نداریم لذا نفیاً و اثباتاً اظهار نظر نمی کنیم؛ ولکن به طور کلی در فرض سوال شما، اگر علم به رضایت طرفین برای تصرّفات خود دارید (مثلا آن دو با هم دعوا دارند، ولی میدانید رضایت دارند که شما استفاده کنید، چون بی تقصیر هستید) تصرف تان بلامانع است ولی اگر علم به رضایت ندارید، درصورتی که یقین یا اطمینان به قول یکی از دو طرف نزاع دارید (به اینکه یکی راست میگوید و دیگری اشتباه میکند)، به علم خود رفتار کرده و استفاده شرعاً بر شما حلال است.

و در غیر این صورت، با توجه به اینکه قضیّه نزاعی میباشد، از پاسخ به آن معذوریم؛ مگر آنکه طرفین به اتفاق هم به دفتر مراجعه نمایند. [1]

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] استفتاء خصوصی