سؤال:

 اگر امام داخل محراب باشه نماز افرادی که در انتهای صف اول هستند و امام رو نمی ینند چه حکمی داره لطفا نظر تمام مراجع رو بفرستید

نام مرجع تقلید:

آیت الله وحید خراسانی

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

آیات عظام: خویی، تبریزی، وحید خراسانی، سیستانی، نوری همدانی، اراکی، گلپایگانی:

اگر به واسطه درازی صف اول (نه وجود حائل)، كسانی كه دو طرف صف ايستاده‏اند امام را نبينند، می‏توانند اقتدا كنند و نيز اگر به واسطه درازی يكی از صف‌های ديگر كسانی كه دو طرف آن ايستاده‏اند صف جلوی خود را نبينند، می‏توانند اقتدا نمايند و همچنین است اگر صفهای جماعت تا دربِ مسجد (که باز می باشد) برسد، مأمومی كه مقابل درب، پشت صف ايستاده و بین او و صفِ جلویش که در داخل مسجد می باشد، حائلی نباشد، نمازش به جماعت، صحيح است و نيز كسانی كه پشت سر او اقتدا می‏كنند نمازشان به جماعت، صحيح ‌می‏باشد بلكه كسانی كه در دو طرفِ صف اولِ تشکیل شده در حیاط مسجد ايستاده‏اند و از جهت مأموم ديگر اتّصال به جماعت دارند هر چند نتوانند هیچ یک از افراد صف جلوی خود را که داخل مسجد هستند، به سبب وجود حائل (دیوار مسجد) ببینند، نماز جماعتشان صحيح است و به طور کلّی در صحّت نماز جماعت، شرط نیست که مأموم حداقلّ یک نفر از صف جلوی خویش را ببیند و اتّصال کافی است.

شایان ذکر است؛ كسی كه پشت ستون ايستاده، اگر از طرف راست يا چپ به واسطه مأموم ديگر به امام متّصل نباشد، نمی‏تواند اقتدا كند ولی چنانچه از طرف راست يا چپ به امام اتّصال داشته باشد می‏تواند اقتدا نمايد هر چند نتواند هیچ یک از مأمومین صف جلوی خود را ببیند.

امام راحل، مقام معظم رهبری، آیت الله بهجت:

اگر به واسطه درازى صف اول، كسانى كه دو طرف صف ايستاده‏اند امام را نبينند مى‏توانند اقتدا كنند و نيز اگر به واسطه درازى يكى از صفهاى ديگر، كسانى كه دو طرف آن ايستاده‏اند، صف جلوى خود را نبينند، مى‏توانند اقتدا نمايند. و همچنین اگر صفهاى جماعت تا درب مسجد برسد كسى كه مقابل درب پشت صف ايستاده نمازش صحيح است، و نيز نماز كسانى كه پشت ‏سر او اقتدا مى‏كنند، صحيح مى‏باشد ولى نماز كسانى كه دو طرف او ايستاده‏اند و صف جلو را نمى‏بينند، اشكال دارد، بلكه باطل است.

شایان ذکر است؛ كسى كه پشت‏ ستون ايستاده، اگر از طرف راست‏ يا چپ به واسطه ماموم ديگر به امام متصل نباشد نمى‏تواند اقتدا كند. بلكه اگر از دو طرف هم متصل باشد، ولى از صف جلو حتى يك نفر را هم نبيند، جماعت او صحيح نيست.

برای اطلاع از استفتایی جامع از مقام معظم رهبری در همین باب  اینجا را کلیک نمایید.

آیات عظام: مکارم شیرازی، فاضل لنکرانی، صافی گلپایگانی، شیری زنجانی:

اگر به واسطه درازى صف اول، كسانى كه دو طرف صف ايستاده‏اند امام را نبينند مى‏توانند اقتدا كنند و نيز اگر به واسطه درازى يكى از صفهاى ديگر، كسانى كه دو طرف آن ايستاده‏اند، صف جلوى خود را نبينند، مى‏توانند اقتدا نمايند. و همچنین اگر صفهاى جماعت تا درب مسجد برسد كسى كه مقابل درب پشت صف ايستاده نمازش صحيح است، و نيز نماز كسانى كه پشت‏سر او اقتدا مى‏كنند، صحيح مى‏باشد ولى نماز كسانى كه دو طرف او ايستاده اند و هيچ يك از افراد صف جلو را نمى‌بينند، بنابراحتياط صحيح نيست، و به طور كلى بنابراحتياط در صحّت جماعت شرط است كه حائلى مانع رويت تمام صف قبل نشده، بلكه لازم است لااقل يك نفر از صف جلويى ديده شود.

شایان ذکر است؛ كسى كه پشت‏ ستون ايستاده، اگر از طرف راست‏ يا چپ به واسطه ماموم ديگر به امام متصل نباشد نمى‏تواند اقتدا كند. بلكه بنابراحتياط اگر به واسطه مأموم ديگر هم متّصل باشد ولى از صف قبل هيچ كس را نبيند، نماز جماعتش صحيح نيست. ^[1]

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] توضیح المسایل جامع، ج 1، ص 482، م 1699 و 1700 و 1701 –  تحریر الوسیله، ج1، ص 490، م 3و4 –  استفتاء خصوصی مقام معظم رهبری از تهران -  استفتائات استانها، بخش استفتائات نمایندگی ها -   منهاج الصالحین، ج1، ص 247، م 806 -  توضیح المسایل مراجع تقلید، ج 1، م1412 و 1413 و 1414 –   توضیح المسائل آیت الله وحید خراسانی، م 1420 و 1421 و 1422