شخصی میگوید در گذشته در محل زندگی اش هیچگاه با آب پس از تخلی تطهیر نمیشد بلکه با کلوخ تطهیر میکردند زیرا آب کمیاب بود در صورتیکه شنیده ام مخرج ادرار جز با آب پاک نمیشود حکم نمازهای این فرد چه است

نام مرجع تقلید:

آیت الله سیستانی

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

در متن سوال فرمودید: "زیرا آب کمیاب بود" لذا در فرض سؤال، (در فرضی که هم بدن نجس بوده و هم بخاطر رطوبت مسری، مثل وجود عرق یا عین ادرار به لباستان هم رسیده و نجس شده) اگر هیچ آبی برای تطهیر نداشته اید و یا غیر از لباس نجس، لباس دیگری هم نداشتید و میدانسته اید تا آخر وقت دسترسی به آبی برای تطهیر بدن یا لباس، یا لباسی پاک برای پوشیدن ندارید، باید با بدن یا لباس نجس نماز میخواندید و در این فرض، نمازتان هم صحیح می باشد . و بعداً نیاز به قضا ندارید. هرچند (در فرض نجاست لباس و پاکی بدن) احتیاط مستحب در این است که 2 نماز میخواندید؛ یکی با لباس نجس و دیگری برهنه (درصورت امکان)

 و اما اگر مقدار کمی آب بوده و فقط یك لباس هم داشته اید، اگر بدن و لباستان هر دو نجس شود و به اندازه آب كشیدن یكی از آنها آب داشته اید، احتیاط لازم این است كه بدن را آب كشیده و با لباس نجس نماز بخوانید و بنابر احتیاط جایز نیست كه لباس را آب كشیده و با بدن نجس نماز بخوانید؛ ولی در صورتی كه نجاست لباس بیشتر یا شدیدتر یا متعدّد العنوان باشد مخیّرید كه هر كدام را می‏خواهید آب بكشید

 به عنوان مثال:

الف. اگر نجاست لباس بول باشد و فرد بخواهد با آب قلیلی که در اختیار دارد آن را آب بکشد باید دو بار آن را بشوید و نجاست بدن، خون باشد که یک مرتبه آب کشیدن آن کافی است، در این فرض فرد مخیّر است که بدن را تطهیر نماید یا لباس را بشوید. 

ب. اگر نجاست بدن خون حیوان حلال گوشت مثل گوسفند باشد و نجاست لباس، خون درندگان باشد، خون لباس دارای دو عنوان است که در لباس نمازگزار ممنوع است یکی نجاست، دوم از اجزاء حیوان حرام گوشت بودن، در این فرض فرد مخیّر است که بدن را تطهیر نماید یا لباس را بشوید. 

و اما اگر آبی برای تطهیر بدن و لباس یا آبی برای تطهیر بدن و لباس دیگری برای پوشیدن داشته اید: اگر به علّت كوتاهی كردن در فراگیری مسأله شرعی (جاهل مقصّر)، نمی‏دانستید نماز با بدن یا لباس نجس باطل است (و یا حتی نمی‏دانسته اید مثلاً بول نجس است) و با آن نماز خوانده اید، احتیاط واجب آن است كه نماز را دوباره خوانده و اگر وقت گذشته قضاء نمایید. و امّا اگر از روی ندانستن مسأله با بدن یا لباس نجس نماز خوانده اید و در فراگیری مسأله كوتاهی ننموده باشید (جاهل قاصر)، لازم نیست نمازتان را اعاده و یا قضاء نمایید.

شایان ذکر است اگر نجاست مذکور به آب وضو یا غسل یا خاک تیمّم سرایت کرده باشد و موجب بطلان آنها شده باشد، باید نماز واجبی را که با چنین وضو یا غسل یا تیمّمی خوانده در وقت اعاده و در خارج وقت قضا نماید و در این مورد فرقی بین جاهل مقصّر و قاصر نیست.^[1]

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] توضیح المسائل جامع، ج 1، م 1046 و 1047 و 1033 و 1034 – منهاج الصالحین، ج 1، م 422 و 428