تهمت زدن به بدعت گذاران در دین چه حکمی دارد همچنین سب و لعن آنها؟

نام مرجع تقلید:

مقام معظم رهبری، آیت الله سیستانی

پاسخ:

با عرض سلام و ادب؛

آیت الله سیستانی: 

هِجاء مؤمن حرام است این و مراد از آن بیان نواقص و معایب او و بدگویی و مذمّت اوست چه به صورت نثر باشد و چه به صورت شعر ذکر گردد و بدگویی و مذمّت مطلق مردم به غیر از مؤمن کار نیکویی نیست مگر زمانی که مصلحت‌ عامّه ای این امر را اقتضاء نماید و گاهی در این هنگام، بدگویی و مذمّت واجب می‌شود مانند بدگویی و مذمّت از فرد فاسق بدعت گذار^[1] تا مردم به بدعتش گرایش پیدا نکنند. ^[2]

مقام معظم رهبری: 

دشنام و سبّ به بدعت گذار^[3] (چه بدعت ‌گذار در اصول باشد و چه در فروع):

الف) در صورتی ‌که دشنام به این افراد، سبب منزوی شدن آنها شود، به گونه‌ ای که نتوانند در ایمان مؤمنان اثر بگذارند، دشنام و سب آنها واجب است.

ب) اگر در جایی سب این افراد اثر عکس ‌گذارد، این سب حرام است؛ مانند اینکه به بدعت ‌گذاری دشنام دهند و او در مقابل، منشِ مظلومانه به خود بگیرد و باعث شود عده‌ ای بگویند که این دشنام از بی منطقی است. ^[4]

شایان ذکر است، اگر مراد شما، بعضی از مقدسات برادران اهل تسنن است؛ باید به عرضتان برسانیم که لازم است از کارهای اختلاف انگیز بپرهیزید. و همچنین هرگونه گفتار یا کردار و رفتاری که در زمان حاضر سوژه و بهانه به دست دشمن بدهد و یا موجب اختلاف و تفرقه بین مسلمین گردد شرعاً حرام اکید است. ^[5]

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] مثل مذمت علماء و فقهای عظیم‌الشأن از اشخاص منحرف و بدعت گذاری همانند ابن عربی، قیصری، بایزید بسطامی،حسن بصری، معروف، طاووس،سفیان ثوری، ابراهیم ادهم، ابوحامد محمد غزالی، مولوی رومی، شمس تبریزی، شاه نعمت‌الله ولی، عطار نیشابوری، حسین بن منصور حلاج، و …

[2] منهاج صالحین، ج2، ص 16، م 33

[3] بدعت به این معناست که چیزی که مسلماً از دین است ، نفی کند، یا چیزی که از دین نیست، وارد دین کند و فرقی نمی‌کند که این بدعت در فروع باشد یا در اصول. همچنین فرقی نمی‌کند در اصول اساسی باشد یا در اصولی که اعتقاد با آن ملاک کفر و ایمان نیست؛ مثل بسیاری از مبانی اعتقادی که جزو اصول دین یا مذهب به حساب نمی‌آیند، لکن جزو اعتقاداتند (مکاسب محرمه، ج 215، ص 2)

[4] برگرفته از دروس خارج معظم له – و مکاسب محرمه، ج 215، ص 2 – و همچنین رساله آموزشی، ج 2 ، ص 73

[5] نشریه پیام دین ، جزوه شوخی و مزاح (شماره 48(،  ج2، ص 16 -  استفتاء خصوصي كتبي از معظم له- استفتائات استانها