حکم شرعی موسیقی (بمناسبت 21 ژوئن، روز جهانی موسیقی)

حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای ^{(مدّ ظله العالی)}:

هر موسیقی که به نظر عرف موسیقی لهوی مضلّ عن سبیل الله [1] باشد، موسيقی حرام محسوب می‏شود و فرقی نمی‏کند که موسيقی کلاسيک باشد يا غير کلاسيک. تشخيص موضوع هم موکول به نظر عرفی مکلّف است و اگر موسيقی اين گونه نباشد بخودی خود اشکال ندارد.

 

آیت الله العظمی سیستانی:

موسیقی، فنّی از فنون انسانی می‌باشد و آن، صداها و آهنگهایی است که از نواختن ابزار مخصوص موزیک ایجاد می‌شود موسیقی از نظر حکم شرعی دو نوع است:

الف. موسیقی حلال: آن موسیقی ‌است‌ كه مناسب مجالس لهو نباشد؛ مثل موسیقی ارتش (مارش نظامی) و طبل و سنج عزاداری که در عرف، مناسب با آن مجالس محسوب نمی‌شود.

ب. موسیقی حرام: آن موسیقی است كه مناسب مجالس لهو است یعنی شنونده موسیقی (خصوصاً زمانی كه از این امور، مطّلع باشد) تشخیص می‌دهد كه این ‌آهنگ‌ ‌در مجالس‌ لهو به كار می‌رود. [2] 

شایان ذکر است تشخیص‌ این موضوع (آیا موسیقی‌ای که فرد به آن گوش می‌دهد مناسب با مجالس لهو است یا نه)، به‌ عهده شخص‌ مكلّف و عرف می‌باشد و عرف بسیاری از موارد آن‌ را تشخیص می‌دهد و در این حكم، فرقی بین موسیقی ایرانی و غیر ایرانی و موسیقی سنّتی و غیر سنّتی، كلاسیک و غیر كلاسیک و مانند آن نیست.

نکته: گوش دادن به موسیقی حرام، حرام می‌باشد [3]. [4]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] يعنى به سبب ويژگى‌هايى که دارد انسان را از خداوند متعال و معنويات و فضائل اخلاقى دور نموده و به سمت بى‌بندوبارى، بيهودگى و گناه سوق دهد. و مرجع تشخيص موضوع عُرف است.

[2] و از جمله موارد آن، موسیقی نوارهای ترانه یا ‌آهنگ‌های تند و طرب آور شبکه های تلویزیونی، و موسیقی مناسب با مجالس فساد، رقص، عیش و نوش، پارتی‌های شبانه و مجالس عروسی گناه می‌باشد.

[3] به طور کلّی ‌از مسائلی ‌که در این فصل ذکر شده استفاده می‌‌شود برای ‌آنکه گوش دادن به صدایی ‌جایز باشد چهار شرط لازم است: الف. آوازِ خوانده شده، غنایی ‌نباشد ب. موسیقی ‌و آهنگ آن مناسب با مجالس لهو نباشد ج. محتوای ‌خواندن خواننده مطالب منفی ‌و خلاف شرع، مثل دعوت به بی ‌دینی، فحشاء و ابتذال نباشد. د. برای ‌مردان، آواز خوانی ‌زن که با نازک و لطیف کردن صدا همراه است نباشد.

[4] رساله آموزشی، ج2، درس 30، فصل چهارم: معامله با عمل محرم (24)، گفتار هجدهم: آلات لهو و موسیقی، ص120 / مکاسب محرمه، ج313، ص10 / اجوبة الاستفتائات، ص 266، س1128 / سایت استانها، ویژه ی نمایندگان مقام معظم رهبری، سوالات شماره: 1367236 و 1373519 و 1268953 / توضیح المسائل جامع، ج1، ص628 ، م2228 / منهاج الصالحین، ج2، کتاب التجاره، مقدمة فی المکاسب المحرمة و ملحقاتها، ص22، فراز آخر م20