روایت شده از امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام):

لَا يَعْدَمُ الْمَرْءُ دَائِرَةَ  السَّوْءِ مَعَ "نَكْثِ الصَّفْقَة" [1] 

انسان از گرفتارى ها و حوادث بد با "پیمان شکنی" نجات پیدا نمی کند.

سؤال:

آیا خلف وعده شرعاً حرام است؟

پاسخ:

الف) اگر در هنگام وعده دادن قصد دارد به وعده خود عمل نکند:

این نوع وعده دادن حرام است، چون نوعی کذب و دروغ محسوب می شود.

ب) اگر در هنگام وعده دادن قصد داشته به وعده خود عمل کند ولی بعدا خلف وعده نماید:

امام خمینی ، مقام معظم رهبری ، آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

اگر صرف وعده بوده، گر چه خلف وعده پسندیده نیست، اما گناه نمی باشد، ولی بهتر است به وعده عمل شود. و چنانچه خلف وعده در حدّ ایذاء و اذیت دیگران باشد، یا در ضمن عقد لازمی باشد، عمل به آن واجب است و تخلف از آن جایز نیست.

آیت الله العظمی سیستانی:

احتیاط واجب آن است که فرد از خلف وعده و عمل نکردن به وعده خویش، اجتناب نماید، مگر در موارد ذیل:

الف. عمل نکردن به وعده به جهت عذر شرعی باشد؛ مثلا فرد وعده خود را فراموش کرده و در این فراموشی، مقصر نباشد یا پیشامدی مانند بیماری برایش رخ داده باشد، طوری که برای فرد، عمل به آن وعده، غیر ممکن باشد یا با مشقت فوق العاده ای همراه باشد که معمولا قابل تحمل نیست (حرج)

ب. فرد وعده خود را وابسته به امری کند و آن امر محقق نشود؛ مثلا بگوید: «اگر فردا باران نیاید، به دیدار شما می آیم»، که در این صورت اگر باران بیاید، نرفتن به دیدار شخص، خلف وعده محسوب نمی شود.

و از این قبیل است موردی که فرد وعده خود را وابسته به مشیت تکوینی خداوند متعال می کند، مثل اینکه میگوید: إن شاء الله (اگر خدا بخواهد)، فردا به دیدار شما می آیم و قصد جدی دارد تا دیدار خویش را با گفتن «إن شاء الله»، معلق بر خواست تکوینی خداوند متعال نماید؛ اما چنانچه «إن شاء الله» را تنها از باب تیمن و تبرک به نام خداوند متعال ، در کلام خویش ذکر می کند، کافی نمی باشد.

ج. کسی که وعده به نفع وی می باشد، راضی به خلف وعده بشود. [2] 

برای اطلاع از پوستر شماره 3 اینجا را کلیک نمایید.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] بحار الأنوار، ج‏75، ص356، ح10 / كشف الغمة في معرفة الأئمة، ج‏2، ص310

[1] توضیح المسائل جامع، ج2، ص209، م472 و 473 / سایت استانها، ویژه نمایندگان مقام معظم رهبری/ سایت رسمی آیت الله مکارم شیرازی، بخش استفتائات / استفتاء خصوصی مکتوب از مراجع معظم تقلید