مطابق با فتاوای مراجع معظم تقلید جهان تشیع

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای:

اصل انجام اين وظيفه اشکال ندارد ولی اشتغال به عمليات بانکی که مربوط به معاملات ربوی است جايز نيست و انسان در برابر انجام آن مستحق گرفتن اجرت و حقوق نيست و بر مکلف جايز نيست در آن جا کار کند و مجرّد پيدا نکردن کار حلال ديگری برای امرار معاش خود، مجوّز اشتغال به کار حرام نيست.

و امّا دريافت حقوق از درآمد شعبه بانکی در صورتی که شخص علم به وجود مال حرام در آن چه که دريافت می شود نداشته باشد، اشکال ندارد.  ^[1]

آیت الله میرزاجواد تبریزی:

کسی که شغلش کار کردن در بخش های ربوی بانک است، باید تغییر شغل دهد و اگر شغل دیگر انتخاب نمود، گرفتن پولهای قبل محذوری ندارد. والله العالم ^[2]

آیت الله بهجت:

اصل کارکردن در بخشهای ربوی بانک و حقوق گرفتن خالی از اشکال نیست و اگر در بخش ربوی آن کار کند و یا اعانت بر آن باشد حرام است و وجهی که در قبال کار حرام اخذ میکنید در مفروض سوال حکم مجهول المالک را دارد که با استجازه حاکم شرع علی الاحوط صدقه داده شود.

بله؛ اگر بر وجه شرعی خالی از ربا به انجام رساند، اشکال ندارد. ^[3]

 

آیت الله سیستانی:

معاملات بانکی دو گونه هستند:

1- معاملات بانکی حرام: مانند معاملات ربوی و نمایندگی در اجرای آن، ثبت و شهادت بر آنها و دریافت مبلغ مازاد ربوی به نفع گیرنده آن و همچنین معاملات مرتبط با شرکتهایی که معاملات ربوی دارند و یا به تجارت شراب مشغولند، مانند فروش سهام آنها و گشایش اعتبار برای آنها، از معاملات حرام به شمار می رود و اشتغال در بخش های یاد شده جایز نیست و مستحق اجرت نمیگردد و همچنین حقوقی که در مقابل عمل مربوط به معاملات حرام مثل معاملات ربوی است، ملک فرد نمیشود.

2- معاملات بانکی جایز: آنچه از معاملات ذکر شده فوق نباشد که پرداختن به آنها و گرفتن اجرت بر آنها جایز است.

شایان ذکر است آن مقدار از حقوق که کارمند بانک در مقابل کارهای مربوط به اعمال ربوی دریافت میکند، با محاسبه نسبت مجموع کار به حقوق ملک فرد نیست و باید آن را به فقراء صدقه بدهد و بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرع اذن بگیرد. ^[4]

 

آیت الله شبیری زنجانی:

اگر متصدی فعل حرامی همچون اخذ ربا و جریمه دیر کرد و ... نشوید و سبب قریب آن هم نباشید،کار کردن در بانک اشکال ندارد و درآمدی هم که می گیرید، حلال است. ^[5]

آیت الله فاضل لنکرانی:

بر کسی که در بخش های ربوی و حرام بانک کار میکند، لازم است در قسمت های دیگر بانک خدمت کند و حقوقی که در گذشته گرفته است، بر شما حلال است. ^[6]

 

 آیت الله مکارم شیرازی:

اگر کار در بانک کار حلالى باشد و در قسمت درآمدهاى مشروع آن کار کند، حقوقى که در مقابل کار حلال می گیرد و یقین به حرام بودن عین آن حقوق نداشته باشد، اشکالى ندارد، هر چند نمى داند این حقوق از حلال است یا از حرام؛ به خاطر این که پولها را با هم مخلوط کرده اند. و در صورتى که واقعاً نداند بانک درآمد حرامى دارد، همه را حمل بر صحّت کند.

امّا کار کردن در بخشى که سود را با عقود صورى مى گیرند (یا کارهای حرام دیگر انجام میشود مثل دادن وام ربوی و..)، جایز نیست. ^[7]

 

آیات عظام وحید خراسانی و خویی:

اشتغال به کارهایی که مربوط به معاملات ربوی است، جایز نمی باشد و کارمندی که در این نوع کارها مشغول است در مقابل آن نمیتواند اجرت بگیرد.

اما کارهایی که ارتباطی با معاملات ربوی ندارد، اشتغال به آن ‌ها و اجرت گرفتن برای آن ‌ها جایز است. ^[8]

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] اجوبة الاستفتائات، ص 502 و 515، س 1915 و 1948

[2] استفتاء خصوصی کتبی از معظم له  

[3] استفتاء خصوصی کتبی از معظم له    –استفتائات، ج3، ص194، س 4008

[4] استفتاء خصوصی کتبی از معظم له   – استفتائات آیت الله سیستانی، ویژه نمایندگان، دفتر قم، ص 47 –  منهاج الصالحین، ج1، مستحدثات المسائل، ص 416، فصل 14، العمل لدی البنوک

[5] استفتاء خصوصی کتبی از معظم له   – سایت رسمی معظم له

[6] استفتاء خصوصی کتبی از معظم له   

[7] سایت رسمی معظم له

[8] منتخب استفتائات معظم له، ویژه نمایندگان، س 819 – استفتاء خصوصی کتبی از معظم له –  منهاج الصالحین، ج2، مستحدثات المسائل، ص 474، اعمال البنوک