منو

سه شنبه, 29 اسفند 1402 - Tue 03 19 2024

A+ A A-

حکم شرعی تقلب و استخدام و استفاده از مزایای آن

فتاوای مراجع معظم تقلید

"در باب تقلب"

مقام معظم رهبری:

سؤال:

تقلّب در موارد درسى چه حکمى دارد؟

جواب:

تقلب مطلقاً جايز نيست. [1]

 

تقلّب و استخدام با مدرك تقلبى

مسأله:

تقلّب حرام است ولى اگر شخصى که تقلب کرده است تخصص و مهارت لازم را براى كارى كه براى آن استخدام شده دارد و مقرّرات استخدام رعايت شده، استخدام و دريافت حقوق اشكال ندارد. [2]

 

آیت الله وحیدخراسانی:

سؤال:

آیا تقلب در امتحان جایز است.

جواب:

 جایز نیست. [3]

 

سؤال:

اگر دانش آموزى در امتحانات با تقلب، نمره قبولى كسب كند و به مرحله بالاتر برود و از مزاياى آن استفاده كند، حكم استفاده از اين مزايا چيست؟

جواب:

اگر با مدرکی که از راه تقلب به دست آورده است باشد جایز نیست و وضعا مالک پولی که به واسطه مدرک به وی میرسد، نمیشود.   [4]

 

آیت الله فاضل لنکرانی:

سؤال:

اگر دانش آموزى در امتحانات با تقلب، نمره قبولى كسب كند و به مرحله بالاتر برود و از مزاياى آن استفاده كند، حكم استفاده از اين مزايا چيست؟

جواب:

شرعاً نمى تواند از اين مزايا استفاده كند. [5]

 

سؤال:

در فرض قبل، اگر در مرحله بالاتر به تعداد مشخص و محدودى نياز باشد، و

اين فرد حق ديگرى را از بين ببرد، چه حكمى دارد؟

جواب:

بايد مطلب را بگويد. و ديگرى را از حقش محروم نكند. [6]

 

سؤال:

در فرض قبل، اگر با اين كار مدرك گرفته، و از دولت اسلامى حقوق بالاترى بگيرد، چه حكمى دارد؟

جواب:

بعد از استخدام، مشكلى از نظر كار و حقوق در كار نيست مگر اينكه حقوق را براى مدرك بدهند. [7]

 

سؤال:

برخى از دانش آموزان در جلسه امتحان به برگه دوست خود نگاه مى كنند، خواه با رضايت وى يا نارضايتى، آيا اين عمل جايز است؟

جواب:

اين عمل بر خلاف مقررات نظام بوده و جايز نيست. به علاوه اگر نگاه كردن به منظور تقلّب در امتحان و استفاده از نوشته ديگران باشد، خيانت است. و خيانت در علم و دانش، به مراتب بدتر از خيانت در مال است. [8]

 

آیت الله مکارم شیرازی:

تقلب در امتحانات حوزه

سؤال:

لطفاً نظرتان را در مورد تقلب در امتحانات دروس حوزوی بفرمایید. در صورت تقلب طلبه آیا شهریه ای که می گیرد حلال است یا حرام؟ وجهش را بفرمایید.

جواب:

تقلب در امتحانات جایز نیست. هرگاه تقلب گسترده ای باشد که در امتحانات تأثیر کلی دارد شهریه ای که می گیرد اشکال دارد. [9]

 

تقلب کردن در کنکور پزشکی

سؤال:

هرگاه دانشجویى (خداى ناکرده) در کنکور تقلّب کند، و قبول شود، چنانچه شک یا یقین داشته باشد که تقلّب مذکور تأثیرى در قبولى نداشته، اکنون که مى خواهد شروع به تحصیل کند وظیفه اش چیست؟

جواب:

اگر شک داشته باشد اشکالى ندارد، و اگر یقین داشته باشد و موارد تقلب کم و محدود بوده آن هم مانعى ندارد، در غیر این صورت اشکال دارد. و در هر حال تقلب کردن خواه کم باشد یا زیاد کار حرامى است. [10]

 

قبولی در کنکور با تقلب

سؤال:

اینجانب سال گذشته با مدرک کارشناسى رشته عمران در کنکور فوق لیسانس شرکت کرده، و متأسّفانه با تقلّب کامل (100 درصد)، پرسشنامه را پر نمودم. کارى که هم اکنون خود نیز دلیل آن را نمى دانم! پس از اعلام نتایج، در شهریور امسال در مقطع فوق لیسانس پذیرفته شدم. با توجّه به این که گزینش، بر حسب نمره علمى انجام مى گیرد، حقّ یک نفر را ضایع و سلب نموده ام، بدین جهت دچار عذاب وجدان شدید گشته، و قصد انصراف از تحصیل را دارم. لطفاً بفرمایید وظیفه من چیست؟

جواب:

در فرض مسأله، در صورتى که انصراف شما سبب شود فرد دیگرى، که در نوبت است، پذیرفته شود، لازم است انصراف دهید، ولى اگر وقت آن گذشته، انصراف لازم نیست. امّا سعى کنید در آینده مطلقاً به سراغ تقلّب نروید، و خطاى گذشته و حقّ ضایع شده را با اعمال صالح جهت صاحب حق جبران نمایید. [11]

 

ثبت اختراع دیگران به نام خود در قبال پول

سؤال:

همانطور که می دانید، بنیاد ملی نخبگان، به افرادی که دارای اختراع ثبت شده می باشند، مجوز می دهد که به جای خدمت سربازی به صورت نظامی، کارهای پژوهشی انجام دهند، یا به عبارتی خدمت خود را به صورت فعالیتهای مفید پژوهشی برای کشور انجام دهند.

بنده دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی و دارای همسر و فرزند می باشم، و هنوز خدمت سربازی را انجام نداده ام. شخصی حاضر است با دریافت مبلغی پول (بنا به پیشنهاد بنده) اختراع خود را به نام بنده ثبت نماید، تا بنده بتوانم از شرایط فوق الذکر استفاده کنم. البته باید ذکر کنم که بنده در ماههای آتی دارای شرایطی به جز اختراع می شوم که می توانم از امکانات فوق استفاده کنم. ولی با توجه به عدم ثبات قوانین، می خواهم زودتر این کار را انجام دهم (با خرید اختراع).

آیا کار بنده مشکل شرعی دارد؟

جواب:

این کار نوعی تقلب محسوب می شود و شرعا جائز نیست. [12]

 

تقلب در امتحان با رضایت طرفین

سؤال:

تقلّب در سرجلسه امتحان، چه طرف دوّم راضى نباشد و چه طرفین راضى باشند. آن هم درمدرسه یا مکانى که توسط بیت المال مسلمین هزینه مى شود، چه حکمى دارد؟

جواب:

تقلّب در امتحانات جایز نیست، خواه در اماکن مربوط به بیت المال باشد یا اماکن دیگر و خواه طرفى که از او مى گیرد راضى باشد یا نه، ولى تقلّب در انجام تکالیف، زیانش متوجّه خود اوست و در صورتى که در نمره هاى امتحانى تأثیرى نداشته باشد، حرام نیست، مگر این که بگوید خودم نوشته ام که از باب دروغ حرام مى شود. [13]

 

تقلب در امتحانات

سؤال:

تقلب در امتحانات و همچنین به کسی تقلب دادن چه حکمی دارد؟ اگر تقلب دادن به این منظور باشد که اگر کسی که تقلب می خواهد بنا به دلائل منطقی نتوانسته است درس را بخواند و با این سوال می تواند قبول شود و اگر به آن سوال جواب ندهد برای مدت ها در حسرت می ماند.

جواب:

هیچکدام جائز نیست. [14]

 

دسترسی به سؤالات کنکور قبل از روز امتحان

سؤال:

با توجه به اینکه کنکور سراسری تجربی یک روز قبل از کنکور ریاضی برگزار میشود و سولات دروس عمومی هر دو مشابه است و خروج سوالات از جلسه امتحان خلاف مقررات است در صورت دسترسی به سوالات تجربی در روز قبل استفاده از آنها چه حکمی دارد؟

جواب:

تقلب جایز نیست. [15]

 

دست کاری کردن مدرک تحصیلی

سؤال:

اگر کسی با دستکاری در مدرک تحصیلی خود در شرکتی مشغول به کار شود درآمد حاصله چه حکمی دارد؟

جواب:

اشکال دارد مگر اینکه با مسوول شرکت، حقیقت را بگوید. [16]

 

ثبت حضور برای کارمندان غایب در محل کار

سوال:

برخی همکاران بنده به دلیل تمام شدن مرخصی سالانه خود به صورت غیر قانونی به مرخصی رفته و کارت ورود و خروج آن را دیگر همکاران هر روز برای او می زنند، به صورتی که فرد در خارج از شرکت است ولی حضور او ثبت شده است. سوال اول اینکه حقوقی که فرد از این راه دریافت می کند چه حکمی دارد؟ آیا کل حقوق دریافتی آن ماه حرام است و یا فقط حقوق روزی که مرخصی غیر قانونی بوده؟ سوال دوم اینکه عمل همکاران وی که کارت را می زنند چه حکمی دارد؟ آیا آنها در گناه و کسب درآمد غیر حلال سهیم هستند؟

جواب:

حقوق روزهایی که در مرخصی غیر قانونی بوده اشكال داردو در مورد کار همکاران نیز آری، در گناه او قطعاً شریک هستند. [17]

 

آیت الله سیستانی:

مسأله:

تقلّب در امتحانات مدارس، دانشگاه ها و مانند آنها، جایز نیست أعمّ از اینكه آن از طریق كمك گرفتن از دانش آموز یا دانشجوی بغل دست باشد یا از راه پخش ورقه ها به طور پنهانی یا از طریق به اشتباه انداختن و اغفال ناظرین یا هر طریق دیگری باشد.

مسأله:

دانشجو یا محصّلی که در بعضی از امتحانات خود تقلّب کرده است و به مدارک بالاتری مثل لیسانس، فوق لیسانس و دکترا دست پیدا نموده است، مرتکب معصیت شده است و اگر بر آن اساس، حقوق بیشتری دریافت نماید، چنانچه به وظیفه‌ای كه برای او مقرّر شده درست         عمل كند حقوق او حلال است ولی اگر تخصّص کامل را مطابق مدرک دریافتی ندارد جایز نیست خود را به این عنوان به مؤسّسه دولتی یا خصوصی جهت استخدام معرّفی نماید. شایان ذکر است جَعْل مدارک تحصیلی، اسناد رسمی و مانند آن و ارائه آن به عنوان مدارک و اسناد حقیقی مطلقاً جایز نمی باشد. [18]

 

سؤال:

اگر دانش آموز یا دانشجویی در امتحانات با تقلب نمره قبولی کسب کند و به مرحله بالاتر برود و از مزایای آن استفاده کند ، حکم استفاده از این مزایای چیست ؟

مقام معظم رهبری: تقلب حرام است ولی اگر تخصص و مهارت لازم برای کاری که برای آن استخدام شده دارد و مقررات استخدام رعایت شده ، استخدام و دریافت حقوق اشکالی ندارد.

آیت الله سیستانی: استفاده او اشکال ندارد گرچه عمل او جائز نیست.

آیت الله فاضل لنکرانی: مشکل است شرعا نمیتواند از این مزایا استفاده کند.

آیت الله بهجت: باید جبران کند آن درس را.

آیت الله تبریزی: تقلب دروغ عملی است و جایز نیست و اگر کسی این کار را کرد و متصدی کاری شد که خبرویت نمیخواهد و مانند دیگران کار کرد مانعی ندارد و در صورتی که آن کار خبرویت میخواهد و شخص مذکور خبرویت آن کار را ندارد، تصدی آن جایز نیست.

آیت الله صافی گلپایگانی: تقلب در هر امری جائز نیست .

آیت الله مکارم شیرازی: در صورتیکه در یکی دو ماده درسی تقلب کرده باشد هر چند کار خلاف کرده ولی مدرک گرفته شده و ادامه تحصیل و استخدام با آن مدرک اشکال ندارد. [19]

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] استفتائات جدید مقام معظم رهبری

[2] منتخب المسائل، م 317

[3] استفتاء شماره 892 – سایت معظم له سؤال 500

[4] استفتاء شفاهی از دفتر معظم له، قم

[5] جامع المسائل، ج1، س 2194

[6] جامع المسائل، ج1، س 2195

[7] جامع المسائل، ج1، س 2196

[8] جامع المسائل، ج1، س 2197

[9] سایت رسمی معظم له، قم

[10] همان

[11] همان

[12] همان

[13] همان

[14] همان

[15] همان

[16] همان

[17] همان

[18] توضیح المسائل جامع، ج1، ص 639، م2275 و 2276

 [19] کتاب مسائل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید، ج 3، ص 211

 


مجوز استفاده از قالب مذهبی یاسین براي اين دامنه داده نشده , برای دریافت مجوز قالب بر روی لینک ، ( درخواست مجوز ) کلیک کنید