Notice: Use of undefined constant DS - assumed 'DS' in /var/www/html/fa/templates/kh_yasin/ftmyn/kh.framework.php on line 20

Notice: Undefined variable: KH_TEMPLATE_MODULE_STYLES in /var/www/html/fa/templates/kh_yasin/component.php on line 27
حکم خمس "سرمايه كسب و ابزار كار" مطابق با فتاوای آیت الله سیستانی
Logo

حکم خمس "سرمايه كسب و ابزار كار" مطابق با فتاوای آیت الله سیستانی

 

 

 

حکم خمس

"سرمايه كسب و ابزار كار"

مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی سیستانی

مسأله:

سرمايه كسب و مال التجاره که در عرف بازار، آن را سرمایه متغیر یا سرمایه در گردش می¬نامند، چنانچه با درآمد بین سال تهیه شده باشد، خمس دارد و جزء مؤونه معاف از خمس نيست ‌مگر استثنایی که در مسأله بعد خواهد آمد.

مسأله:

سرمایه کسب دو نوع می باشد:

الف. سرمایه توسعه ای

ب. سرمایه اساسی.

الف. سرمایه توسعه ای به سرمایه ای گفته می شود که مازاد بر سرمایه اساسی است و به جهت توسعه و گسترش فعالیت های تجاری مورد استفاده قرار می گیرد. چنین سرمایه ای مطلقاً خمس دارد و باید به هر صورت ممکن خمس آن پرداخت شود و در صورتی که فرد تمکّن پرداخت خمس این سرمایه را داشته باشد، باید این کار را در زمان وجوب پرداخت خمس، انجام دهد و مجاز در تأخیر نیست.

ب. سرمایه اساسی به کمترین مقدار سرمایه که فرد برای اداره امور زندگی خود و خانواده اش مناسب با آبرو و شأنشان به آن نیازمند است به طوری که اگر سرمایه کسب کمتر از این مقدار باشد، اداره امور زندگی فرد و خانواده اش مناسب با آبرو و شأنشان امكان پذیر نمی باشد يا به سختی ای مبتلا می شود كه قابل تحمّل نيست يا بايد مشغول به كسبی شود كه شايسته و مناسب شأن او نيست.

چنین سرمایه ای نیز خمس دارد مگر اينكه برای گذراندن امور زندگی اش به طور متعارف و يا حفظ آبرويش، محتاج به سرمايه ای باشد كه از پرداخت خمس آن به طور کلی عاجز است بدین معنا که اگر خمس آن را هر چند با دستگردان كردن و پرداخت به صورت اقساط بخواهد بپردازد، ديگر اداره امور زندگی خود و خانواده اش مناسب با آبرو و شأنشان امكان پذیر نمی باشد يا به سختی ای مبتلا می شود كه قابل تحمّل نيست يا بايد مشغول به كسبی  شود كه شايسته و مناسب شأن او نيست که در این صورت، نیاز به پرداخت خمس چنین سرمایه ای نیست. شایان ذکر است در همین فرض اخیر هم اگر فرد می تواند خمس قسمتی از سرمایه کسبش را هم اکنون (به طور نقدی) بپردازد یا به طور اقساط بدهد، این کار لازم است و تنها از پرداخت خمس قسمتی که کلّاً عاجز است معاف می شود.

مسأله:

ابزار و وسایل كسب از قبيل مغازه و مكان تجاری، ابزار آلات نجّاری، آهنگری، بزّازی، بافندگی، بنّايی، معماری و كشاورزی، وسيله نقليه برای حمل بار يا مسافر و مانند آن، حكم سرمايه كسب را دارند كه در مسأله قبل بيان شد.

مسأله:

دامداران و مرغدارانی که به پرورش گاو، گوسفند، مرغ و مانند اینها مشغول هستند، در صورتی که هدف از پرورش این حیوانات، فروش آنها یا گوشتشان باشد، حیوانات مذکور در حکم سرمایه کسب هستند لکن چنانچه حيوانات مذکور را به جهت استفاده از فرآورده های حاصله از آن ها مانند شیر، پشم و تخم مرغ پرورش داده می شوند در حكم ابزار آلات کسب محسوب می شوند.

مسأله:

ملاک در معاف شدن از پرداخت خمسِ سرمایه اساسی يا ابزار كسب اساسی آن است که فرد از پرداخت خمس آن در آينده نه چندان دور عاجز و ناتوان باشد. بنابراین فردی که نمی تواند خمس را هم اکنون (به طور نقدی) بپردازد ولی می تواند با مراجعه به حاكم شرع يا نماينده او آن را در ذمّه گرفته و در آينده نه چندان دور يك جا يا  به طور تدریجی آن را بپردازد، معاف از خمس نمی باشد و باید خمس را به نحوی كه توانايی دارد بدون سهل انگاری بپردازد. [1]

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] مسائل خمس و زکات (متن اولیه و اصلی توضیح المسائل جامع)، ص34 تا 36، م 43 تا م47

مدارک تمام مطالب و پاسخ به مسائلی که در این سایت می بینید در ارشیو مجموعه موجود است و در صورت لزوم قابل ارائه است