سؤال:

گاهی اوقات افراد به هنگام نماز در مساجد و مانند آن برای بالا آوردن مکان سجده دو مهر  یا بیشتر را روی هم قرار می دهند و مهر ها وقت مسجد است یا به مسجد اهداء شده است، آیا این کار اشکال دارد؟ آیا میتوان در حالی که مهر فراوان است، 2مهر یا بیشتر با فرض اینکه از 4 انگشت بسته بیشتر نشود، روی هم قرار داد؟

با توجه به اینکه احیانا نمازگزار می داند که وقف عمومیت دارد و شامل غیر جهت عبادی مثل استفاده از آن برای آوردن محل مسجد می شود که ظاهرا این وجه بلامانع باشد ولی اگر نمازگزار بداند که وقف مختص جهت عبادی است(مثل سجود) از آنجا که "الوقوف علی ما یوقف علی اهلها" می باشد، حکم استفاده از آن در غیر مورد مذکور (سجده) چیست؟ (چون مهر زیرین تکیه گاه مهر رویین است و جهت عبادی ندارد.)

ب)اگر کیفیت وقف مشکوک باشد، چه حکمی دارد؟

ج)حکم مهر های اهدایی به مسجد هم حکم مهر های وقفی را دارد؟

د)در صورت بطلان، حکم نماز های گذشته چه می باشد؟ با توجه به اینکه غصبی نبودن و اباحه، شرط ظاهری است.

و)در صورت بطلان، آیا ارشاد این مساله واجب است؟

 

جواب مراجع معظم تقلید:

آیت الله بهجت (رحمت الله علیه) :

بسمه تعالی  الف) اشکال ندارد.   ب) معلوم شد.   ج) فرق ندارد.   د) معلوم شد.

 

آیت الله حسینی شاهرودی (حفظه الله تعالی):

بسمه تعالی   الف) مشکل است.   ب) مشکل است.   ج) بله از نظر ضمان و تصرفات   د) اگر متوجه بوده،احتیاطا قضا نماید.   و) خیر

 

آیت الله سیستانی (حفظه الله تعالی):

اگر نمازگزار می داند كه وقف عمومیّت دارد و شامل غیر جهت عبادی مثل استفاده از آن برای بالا آوردن محلّ سجده می شود اشكال ندارد و اگر نمازگزار بداند كه وقف مختصّ جهت عبادی است مثل سجود، استفاده از آن در غیر مورد مذكور جایز نیست و اگر كیفیّت وقف مشكوك باشد، بنابر احتیاط واجب از این كار اجتناب نماید .

شایان ذکر است که حكم مهرهای اهدایی به مسجد هم حكم مهرهای وقفی است. 

 

آیت الله شبیری زنجانی (حفظه الله تعالی):

باسمه تعالی   الف) استفاده مذکور مخالف نظر متعارف واقفین نیست.   ب) اگر وقف آن برای مسجد معلوم باشد ولی کیفیت وقف مشکوک باشد اشکالی ندارد.   ج) اگر صرفا تملیک شده نحوه استفاده از آن تابع نظر متولی شرعی مسجد است.

 

آیت الله صافی گلپایگانی (حفظه الله تعالی):

استفاده از مهر ها به صورت مذکور در سوال در صورتی که خارج از متعارف نباشد اشکال ندارد. و الله العالم.

 

آیت الله فاضل لنکرانی (رحمت الله علیه):

الف) خیر اشکالی ندارد.   ب) مانعی ندارد.   ج) بلی   د) نماز ها صحیح است.   و) بلی؛ برای کسانی که حکم را نمی دانند.

 

آیت الله نوری همدانی (حفظه الله تعالی):

الف) اگر نیاز باشد اشکال ندارد.   ب) اشکال ندارد و می توانند از آن مهر ها استفاده نمایند.   ج) از هر دو می توانند استفاده نمایند.   د - و) از جواب ها معلوم شد که وقف باطل نبوده است. [1]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1]  استفتاء خصوصی کتبی از مراجع معظم تقلید   –  نسخه ابتدایی و اصلی توضیح المسائل جامع، ج1، ص 461، استفتائات نماز، س 33 –  استفتائات فارسی معظم له، ج1، ص 42، س46