احکام جدید انتخاباتی مطابق با فتاوای ولی امر مسلمین جهان حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای (مدّ ظله العالی)

احکام جدید انتخاباتی ^[1] 

مطابق با فتاوای ولی امر مسلمین جهان آیت الله العظمی امام خامنه ای ^{(مدّ ظله العالی)}

 

حکم شرکت در انتخابات

س۱. آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران شرعا واجب و عدم شرکت، حرام است؟

ج. شرکت در انتخابات نظام جمهوری اسلامی برای افراد واجد شرایط، یک وظیفه شرعی، اسلامی و الهی است.

 

واجب عینی بودن شرکت در انتخابات

س۲. آیا شرکت در انتخابات جمهوری اسلامی ایران واجب عینی است یا کفایی؟

ج. واجب عینی است.

 

اجازه از شوهر برای شرکت در انتخابات

س۳. با توجه به این که زن جهت شرکت در انتخابات می بایست از منزل خارج شود؛ آیا واجب است از شوهر اجازه بگیرد؟ و اگر شوهر به همسرش اجازه شرکت در انتخابات را ندهد یا رضایت نداشته باشد تکلیف زن چیست؟

ج. شرکت در انتخابات منوط به اذن شوهر نیست.

 

دعوت از نامزدها برای تبیین مواضع در مسجد

س۴. با توجه به نزدیکی زمان انتخابات آیا دعوت بسیج از نامزدها برای تبیین مواضع خود در مسجد اشکال دارد؟

ج. باید بر طبق قوانین و مقررات نظام اسلامی عمل شود.

 

وجوب نامزد شدن برای انتخابات 

س۵. شخصی، توانایی انجام مسئولیت را در خود می بیند؛ آیا خود را در معرض مسئولیت قرار دادن و ثبت نام کردن در انتخابات بر او واجب است؟

ج. بر کسانی که حقیقتاً خود را دارای شرایط برای خدمتگزاری به نظام اسلامی می دانند، واجب کفایی است.

 

عمل به تکلیف در انتخابات

س۶. عمل به تکلیف مقدم است یا رسیدن به نتیجه؟ چگونه می توان هم به تکلیف عمل کرد و هم به دنبال نتیجه مطلوب بود؟

ج. تکلیف گرایی با دنبال نتیجه قانونی و شرعی بودن، منافات ندارد هر چند در انجام تکلیف تحقق نتیجه نیز مورد توجه است.

 

صحبت کردن پشت سر نامزدها

س۷. در ایام انتخابات جهت شناخت نامزد مناسب، می بایست نواقص، عیوب و امتیازات آنها را در گذشته و حال تفحص کرد تا فرد لایق را پیدا نمود، آیا صحبت کردن پشت سر نامزدها برای انتخاب فرد اصلح، جایز است؟ ملاک چیست؟

ج. در امور مربوط به انتخابات در حد مشاوره، اشکال ندارد.

 

وظیفه خواص در قبال شناساندن اصلح

س۸. وظیفه روحانیون و خواص در قبال شناساندن فرد اصلح چیست؟ آیا از لحاظ شرعی تکلیفی بر عهده آنها می باشد؟

ج. همگان به ویژه خواص و علما وظیفه دارند با حداکثر دقت، افراد اصلح را با حجت شرعی شناسایی کرده و به مردم معرفی کنند و مردم را در انتخاب درست یاری دهند. عدم دخالت خطرناک است؛ دخالت بدون بصیرت و حجت هم خطرناک است.

 

معیارهای نامزد اصلح

س۹. به نظر معظم له معیارهای نامزد اصلح چه مواردی است؟

ج. با وجود شرایط قانونی، اهم معیارهای اصلح به شرح زیر است:

- تدیّن.

- تعهّد و خوشنامی.

- وفاداری به انقلاب و ایستادگی در راه آن.

- عزم، اراده و نفوذ ناپذیری در مقابل دشمن و افراد ناصالح

- دارای برنامه و کفایت لازم.

- مرعوب نشدن در مقابل دشمنان.

- ساده زیستی و دوری خود و بستگان از اشرافیگری.

- مردمی و آشنا به درد مردم، خدمتگزاری.

- اعتقاد واقعی به راه امام راحل(ره).

- تقید به مسائل اخلاقی نظیر پرهیز از معامله گری، رشوه و توصیه پذیری و توجه به منافع طبقات محروم جامعه.

- تثبیت مواضع عزت آفرین، صحیح، عاقلانه و حکیمانه انقلاب و نظام.

- پرهیز از اسراف یا هزینه از بیت المال یا اموال شبهه ناک در تبلیغات و غیر آن.

- پرهیز از طرح اموری که در اختیار آنها نیست.

- شناخت اولویت ها و فوریت های نظام و مردم و پرداختن به آنها.

 

وظیفه شخص در صورت نشناختن اصلح

س۱۰. اگر اصلح را نشناسیم وظیفه چیست؟ از طرفی اگر تحقیق کنیم و به شخص اصلح نرسیم می توانیم در انتخابات شرکت نکنیم؟

ج. در تشخیص فرد اصلح می توانید از کسانی که به لحاظ دین، تعهد و بصیرت مورد اعتمادند، کمک بگیرید و در هر صورت شرکت در انتخابات نظام جمهوری اسلامی برای افراد واجد شرایط، یک وظیفه شرعی است.

 

رأی سفید

س۱۱. حکم رأی سفید و بی نام دادن چیست؟ در صورت عدم شناخت و تحقیق، یا تحقیق کافی و عدم وصول به نتیجه و تحیّر در انتخاب اصلح چطور؟

ج. در هر صورت اگر رأی سفید دادن موجب تضعیف نظام اسلامی باشد، حرام است.

 

خرید و فروش رأی

س12. خرید و فروش آراء در انتخابات چه حکمی دارد؟

ج. جایز نیست.

 

استفاده از بیت المال برای تبلیغات

س13. آیا استفاده از بیت المال جهت تبلیغات انتخابات اشکال دارد؟

ج. استفاده از اموال بیت المال بدون مجوز شرعی و قانونی جایز نیست و موجب ضمان است.

 

وظیفه نامزدهایی که انتخاب نشده اند

س14. آیا پذیرش رأی مردم و التزام به آن برای نامزدهایی که در انتخابات حائز اکثریت آرا نشدند لازم است؟ آیا بر سایر نامزدها جایز است که در حیطه قانونی یا غیر قانونی، دست به انتقاد و اعتراض بزنند؟

ج. رعایت قانون و تمکین در برابر آن بر همگان لازم است. اصل اعتراض از راهِ قانونی و با مراعات مقررات و ضوابط، ایرادی ندارد.

 

مسئولیت رأی دهنده در قبال عملکرد بعدی نامزد انتخاباتی

س15. در صورتی که به شخصی رأی داده شود و بعداً ایشان آن طور که باید به احکام اسلامی عمل نکند و موجب نارضایتی گردد، آیا فرد رأی دهنده در محضر خداوند متعال، مسئول خواهد بود یا خیر؟

ج. اگر بر طبق موازین شرعی عمل کرده است، مسئول نخواهد بود.

 

شرکت یا عدم شرکت در انتخابات سایر کشورها

س16. حکم شرکت یا عدم شرکت در انتخابات سایر کشورها چیست؟ آیا در این حکم فرقی بین کشور اسلامی و غیر اسلامی و انتخابات رسمی کشوری و انتخابات غیر رسمی کوچک وجود دارد یا خیر؟ اگر فرق دارد، حکم هر کدام چیست؟

ج. به طور کلی شرکت در انتخاباتی که موجب جلوگیری از فساد و یا فساد بیشتر بوده و یا شرکت نکردن موجب تضعیف اسلام و مسلمین شود، واجب است.

 

تخریب نامزدها جهت رأی آوردن

س17. آیا تخریب نامزدها جهت رأی آوردن فردی که به نظر هواداران، اصلح می باشد، جایز است؟

ج. بیان ضوابط و شرایط و نقد کردن برای روشن شدن اذهان مانعی ندارد ولی باید از هتک حرمت، تهمت و توهین اجتناب کرد.

 

لزوم حلالیت طلبی برای غیبت و تهمت در انتخابات

س18. وظیفه اشخاصی که در جریان انتخابات، تخلفات تبلیغاتی از قبیل هتک حرمت اشخاص، تهمت، غیبت و مواردی از این قبیل را مرتکب شده اند، چیست؟

ج. درصورتی که حلالیت طلبیدن مفسده نداشته باشد باید از آنها حلالیت بطلبد و در صورت امکان جبران نماید مثلا گفته های خود را به هر کس که رسانده تکذیب کند.

 

حرام بودن درآمد ناشی از انتشار دروغ و شایعه در انتخابات

س19. کسب درآمد ناشی از پخش دروغ و شایعه در فضای مجازی در ایام انتخابات چه حکمی دارد؟

ج. این‌گونه کسب درآمد، حرام است.

 

رأی دادن در مسجد برای جنب و حائض

س20. با توجه به اهمیت شرکت در انتخابات در مراحل مختلف و از سوی دیگر، مستقر بودن برخی صندوق‌های اخذ رأی در مساجد، آیا رفتن به مسجد در حال جنابت و حیض، برای عمل‌کردن به این وظیفه مهم سیاسی عبادی جائز است؟

ج. باید به مناطقی بروند که صندوق در غیر مسجد باشد.

 

رعایت حق الناس برای تبلیغات انتخاباتی

س21. حکم شرعی چسباندن پوسترهای تبلیغاتی در مکانی که صاحب آن مکان راضی نیست، چیست؟ اگر باعث کثیفی نمای ساختمان یا آسیب‌زدن به آن شود، آیا فرد، ضامن است؟

ج. اگر عرفاً تصرف در مال او محسوب شود، حرام است و ضامن خسارات وارد شده می‌باشد.

 

وعده های خلاف واقع یا غیر قانونی نامزد انتخابات

س22. اگر نامزد انتخابات در تبلیغات خود وعده‌های نادرست و خلاف واقع یا وعده‌هایی خارج از توان و وظایف نمایندگی به مردم بدهد، آیا این کار جایز است؟

ج. نباید وعده‌هایی بدهد که توان انجام آن را ندارد و یا منع قانونی دارد.

 

انتشار دروغ درباره نامزدهای انتخابات

س23. در جریان انتخابات، افراد در مجالس و سخنرانی ها، دانسته یا ندانسته، موضوعات مختلفی را به نامزدها نسبت می دهند؛ آیا بازگوکردن آنها شرعاً اشکال دارد؟

ج. اگر مطالب مذکور دروغ باشد یا اهانت به شخصی باشد شرعا جایز نیست.

 

حکم کوتاهی در انجام وظیفه انتخاباتی

س24. آیا کوتاهی نکردن در انتخابات یک وظیفه قانونی است، یا شرعاً نیز اشکال دارد؟

ج. کوتاهی در امور انتخابات، خیانت در امانت محسوب شده و شرعاً جایز نیست.

 

کفاره شکستن سوگند شرعی نامزدهای انتخابات

س25. آیا نمایندگانی که از انجام وظایف اصلی و قانونی خود کوتاهی می کنند و بر اساس سوگند اولیه خود عمل نمی کنند شرعاً باید کفاره بدهند؟

ج. اگر سوگند شرعی با شرایط آن محقق شده باشد، شکستن آن موجب کفاره می شود.

 

حکم چاپ و نشر آرم جمهوری اسلامی در تبلیغات انتخابات

س26.آرم جمهوری اسلامی در بنرها و پوسترهای تبلیغاتی وجود دارد و ممکن است برخی بدون وضو به آن دست بزنند یا به آن بی‌احترامی کنند؛ در چنین صورتی، چاپ و اشاعه آن چه حکمی دارد؟

ج. چاپ و نشر آرم جمهوری اسلامی ایران اشکال ندارد، ولی بر کسی که به دستش می‌رسد، لازم است احکام شرعی آن را رعایت نموده و بنا بر احتیاط واجب از بی‌احترامی و نجس‌کردن و مسّ بدون وضوی آن خودداری کند.

 

حکم چاپ و نشر اسماء متبرکه در تبلیغات انتخابات

س27. اگر اسم برخی از نامزدها از قبیل عبدالله که کلمه «الله» در آنها وجود دارد، در اوراق تبلیغاتی یا پوستر‌ها چاپ شده، در اختیار مردم قرار گیرد، چه حکمی دارد؟

ج. مسّ لفظ جلاله بدون وضو جایز نیست، اگرچه جزئی از یک اسم مرکب باشد. ولی چاپ و نشر آن اشکالی ندارد.

 

دور انداختن اقلام و برگه های تبلیغاتی دارای اسماء متبرکه

س28. آیا لازم است هنگام انتخابات، مأموران شهرداری پس از گردآوری برگه‌های تبلیغاتی آنها را به‌خاطر داشتن اسماء متبرکه یا آیات قرآن بررسی کنند؟ آیا می‌توانند آنها را به سطل زباله بیاندازند؟

 ج. فحص و بررسی لازم نیست و تا زمانی که وجود اسماء جلاله یا آیات قرانی در آنها احراز نشود، انداختن آن در سطل زباله اشکال ندارد.

 

از بین بردن اقلام و برگه های تبلیغاتی دارای اسماء متبرکه

س29. اگر کارگر شهرداری بعد از گردآوری کاغذها و اوراق انتخاباتی یقین داشته باشد که در لابه‌لای آنها اسماء متبرکه یا آیات قرانی وجود دارد، در این صورت چه وظیفه‌ای دارد؟ آیا باید آنها را جدا کند؟

ج. جداکردن اسماء متبرکه لازم نیست و میتوانند همه آنها را یکجا به‌وسیله آب تبدیل به خمیر کنند.

 

اسراف در تبلیغات انتخاباتی

س30. آیا چاپ گسترده اوراق تبلیغاتی که اکثراً بدون مطالعه در معابر رها شده، یا سر از سطل زباله درمیآورند، جایز است؟

ج. تبلیغات انتخاباتی مطابق قوانین اشکالی ندارد ولی باید از روش هایی استفاده نمایند که اسراف در آن رخ ندهد.

 

فعالیت انتخاباتی کارمند در ساعات اداری

س31. اگر کارمند دولتی در وقت اداری به انجام اموری از قبیل تبلیغ برای نامزد دلخواه خود بپردازد، جایز است؟

ج. در ساعات اداری باید طبق مقررات اداری به انجام وظایف محوله خود بپردازد و برای فعالیت های غیر مرتبط مطابق قوانین مرخصی بگیرد.

 

نظرسازی و انتشار نظرسنجی دروغین در انتخابات

س32. انتشار هرگونه نتایج نظرسازی و نظرسنجی کاذب درباره انتخابات و نامزدهای انتخابات چه حکمی دارد؟

ج. دروغ و فریب و تقلب در انتخابات، جایز نیست.

 

خودستایی و غرور در تبلیغات نامزدهای انتخاباتی

س33. آیا تبلیغِ نامزدها درباره مهارت‌ها و توانایی هایشان، خودستایی و غرور محسوب می‌شود؟

ج. خودستایی و غرور از صفات رذیله‌ای است که انسان به‌خاطر هوای نفس به دنبال آنها است تا فخرفروشی کند اما بیان مهارت‌ها و توانایی‌ها اگر برای روشنگری بوده باشد، اشکالی ندارد.

 

ریا در تبلیغات نامزدهای انتخاباتی

س34. آیا نامزدها مجاز هستند برای روشنگری در انتخابات و کسب رأی رفتارها و کارهای خداپسندانه خود را بازگو کنند؟ آیا این کار ریا محسوب نمی‌شود؟

ج. اعمال ریاکارانه زمانی صدق می‌کند که هدف انسان، نشان‌دادن دین‌داری خود به دیگران باشد؛ اما اگر با اهداف مقدس، اعمال خود را بازگو کند، ریا محسوب نمی‌شود.

 

اجازه شوهر برای نامزدی زنان در انتخابات

س35. نامزدی زنان در انتخابات مجلس یا شوراها، درصورتی‌که شوهر او راضی نباشد، چه حکمی دارد؟

ج. شرکت در انتخابات برای بانوانی که شرایط لازم را دارند منوط به اجازه شوهر نیست، لکن در صورتی که نامزدی در انتخابات بر ایشان متعین نباشد باید از انجام اموری که موجب تضییع حق شوهر می‌شود اجتناب کنند.

 

بیان اندیشه های نادرست، اشتباهات سیاسی و فساد مالی نامزدها در انتخابات

س36. آیا در مناظرات تبلیغاتی یا سخنرانی‌های عمومی بیان اندیشه‌های نادرست نامزدها یا اشتباهات سیاسی یا فساد مالی آنها جایز است؟ اگر با قصد روشنگری افکار عمومی باشد، چه حکمی دارد؟

ج. در صورتی‌که برای شناخت آنها لازم باشد و قصد هتک و اهانت نباشد، مانعی ندارد و گفتن نکات منفی در چارچوب قانون مانع ندارد.

 

انتقاد نامزدها از عملکرد مسئولان در انتخابات

س37. آیا انتقاد نامزدها در تبلیغات انتخاباتی از عملکرد مسئولان قبلی شرعاً اشکال دارد؟

ج. بیان ضوابط و شرایط و نقدکردن دیگران جهت روشن‌شدن اذهان، مانعی ندارد ولی باید از هتک حرمت و تهمت و توهین اجتناب نمود.

 

تخریب غیر مستقیم عملکرد نامزد دیگر در انتخابات

س38. اگر تعریف نامزدی از برنامه خود به‌صورت غیرمستقیم باعث تخریب عملکرد نامزدهای دیگر شود، اشکال دارد؟

ج. نقدکردن مستقیم یا غیرمستقیم دیگران برای روشن‌شدن اذهان مانعی ندارد.

 

وظیفه مردم در قبال انتشار دروغ و شایعه در انتخابات

س39. افراد عادی و عموم مردم در قبال شایعات و مطالب دروغی که در فضای مجازی پخش و منتشر می شود، چه وظیفه‌ای دارند؟

ج. وظیفه امر به معروف و نهی از منکر به عهده همه افراد جامعه می باشد و باید از شایعات و مطالب دروغ جلوگیری کرد.

 

تخلف از قوانین جمهوری اسلامی در انتخابات

س40. تخلف از قوانین و مقررات جمهوری اسلامی در مسائل مربوط به انتخابات چه حکمی دارد؟

ج. مخالفت با قوانین برای هیچ‌کس و در هیچ‌جا جایز نیست.

 

حکم تخریب دیگر نامزدها در انتخابات

س41. آیا برای دفاع از نامزد مورد نظر خودمان می‌توانیم نقاط ضعف و کوتاهی های نامزدهای دیگر را بیان کنیم؟

ج. داوطلبان و نمایندگان و طرف‌داران آنان به‌هیچ‌وجه مجاز به تخریب دیگر  نامزدها نمی باشند و تنها می‌توانند شایستگی‌های نامزد خویش را مطرح کنند.

 

حکم عدم شرکت در انتخابات به جهت عملکرد مسئولان

س42. آیا ضعف و سستی برخی از مسئولان در اداره کشور را می توان دلیل شرکت‌نکردن در انتخابات قرار داد؟

ج. خیر، دلیل مذکور مانع از عمل به وظیفه شرعی نمی باشد.

 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[1] سایت رسمی مقام معظم رهبری، بخش احکام انتخابات / بخش آموزش استفتائات دفتر معظم له، ویژه نمایندگان / سایت استانها، ویژه نمایندگان معظم له، بخش سوالات نمایندگی ها / همان، بخش سؤالات سامانه جامع / متن ارسالی از دفتر معظم له در تهران